Λήψη μέτρων για την προστασία των εσπεριδοειδών από τον ιό της Τριστέτσας
Από το τμήμα Φυτοπροστασίας & ΠΕ της Διεύθυνσης Ανάπτυξης της Νομαρχίας Ρεθύμνου ανακοινώνονται τα εξής:
Μετά τους καθιερωμένους ετήσιους ελέγχους για την παρουσία του επιβλαβούς οργανισμού του ιού της Τριστέτσας των εσπεριδοειδών, διαπιστώθηκε η παρουσία του ιού σε συγκεκριμένα αγροτεμάχια της περιοχής Σισών.
Προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωση του ιού και η μόλυνση όλων των περιοχών εσπεριδοκαλλιέργειας, θα πρέπει, σύμφωνα με την ισχύουσα φυτοϋγειονομική νομοθεσία, να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα.
Έτσι:
1. Δεν επιτρέπεται η παραγωγή, διακίνηση, διατήρηση και χρήση πολλαπλασιαστικού υλικού φυτών εσπεριδοειδών, που είναι προσβεβλημένα από τον ιό της Τριστέτσας των εσπεριδοειδών.
2. Η διακίνηση του υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού επιτρέπεται μόνον εφόσον αυτό συνοδεύεται από φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
3. Δεν επιτρέπεται επίσης η διακίνηση καρπών εσπεριδοειδών με φύλλα και ποδίσκους χωρίς φυτοϋγειονομικό διαβατήριο τόσο εντός νομού όσο και μεταξύ γειτονικών νομών.
Για την έκδοση του φυτοϋγειονομικού διαβατηρίου οι παραγωγοί θα πρέπει να απευθύνονται έγκαιρα στην Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχίας Ρεθύμνου, και συγκεκριμένα πριν την περίοδο έναρξης νέας βλάστησης (Άνοιξη και Φθινόπωρο), ώστε να ελεγχθούν τα συγκεκριμένα αγροτεμάχια που καλλιεργούνται με εσπεριδοειδή πριν την έναρξη της συγκομιδής.
Σε περίπτωση μη έκδοσης φυτοϋγειονομικού διαβατηρίου είναι επιβεβλημένο οι διακινούμενοι καρποί εντός και εκτός Νομού να είναι απαλλαγμένοι από φύλλα και ποδίσκους.
Τι είναι η Τριστέτσα
Δανειζόμενοι το Hannibal ante portas, φράση που ακουγόταν σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατά την επερχόμενη απειλή (Αννίβας) μέσω …Ισπανίας, απειλώντας την παντοκρατορία της Αιώνιας Πόλης το 218 π.Χ., δεν μπορούμε δυστυχώς να μείνουμε στο Tristeza …ante portas (η τριστέτσα …προ των τειχών), αλλά στο Tristeza …ente portas (η τριστέτσα …εντός των τειχών).
Ετσι, ούτε καν πρωτοτυπήσαμε, αφού συνέβηκε ότι και σε άλλες χώρες με εσπεριδοειδή (Περού, Βραζιλία, Ισραήλ), που γνώρισαν τη λαίλαπα της καταστρεπτικής αυτής ίωσης, μέσω μολυσμένου πολλαπλασιαστικού υλικού.
Στην περίπτωση της χώρας μας, μολυσμένα δενδρύλλια της όψιμης ποικιλίας πορτοκαλιάς Lane late, που μπήκαν παράνομα στη χώρα (1994) από την …Iσπανία (σε Αργολίδα, Χανιά), όπως φαίνεται από τις ετικέτες που σε ορισμένα δενδρύλλια εξακολουθούν να υπάρχουν καθώς και από τις μαρτυρίες των παραγωγών που τα προμηθεύτηκαν, μας φέρνουν μπροστά σε νέα δεδομένα και καταστάσεις.
Οι νομοί Αργολίδας και Χανίων είχαν, για την ώρα, το «προνόμιο» να δεχτούν τα δενδρύλλια της μολυσμένης παρτίδας.
Δενδρύλλια της ποικιλίας αυτής (Lane late) καθώς επίσης και του υβριδίου μανταρινιάς Nova «μπήκαν» στη χώρα (Αργολίδα) με τον ίδιο τρόπο (γυμνόρριζα!!!, τυλιγμένα σε βρεγμένα τσουβάλια) και τις επόμενες χρονιές (1998, 1999), ενώ μικρός αριθμός δενδρυλλίων είχε «μπει» και νωρίτερα: ένα δενδρύλλιο μανταρινιάς Clauselina το 1990 και τρία δενδρύλλια μανταρινιάς Marisol το 1993. Aλλά, ευτυχώς, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, δεν εντοπίστηκε η παρουσία του ιού σε αυτές τις παρτίδες.
Στην Αργολίδα, μέχρι τώρα, έχουν εντοπιστεί δέκα πέντε (15) περιπτώσεις θετικών δειγμάτων, από τα οποία τα επτά (7) αφορούν αρχικά δενδρύλλια εισαγωγής και τα οκτώ (8) επανεμβολιασμένα μεγάλα δένδρα ποικιλίας Navel με υποκείμενο τη νερατζιά. Οι παραγωγοί που προέβησαν στην ενέργεια του επανεμβολιασμού είχαν ως στόχο την ανανέωση των δένδρων και ίσως μελλοντικά σε ορισμένες περιπτώσεις και όλου του οπωρώνα.
Επισημαίνουμε ότι η επίμαχη παρτίδα αποτελούνταν από πενήντα (50) περίπου δενδρύλλια, από τα οποία «έφτασαν» στα χέρια των παραγωγών περίπου τα είκοσι (20), ενώ τα υπόλοιπα είτε ξεράθηκαν (αφού αφέθηκαν σε υπαίθριο χώρο πριν τη διανομή) είτε καταστράφηκαν από τον παγετό του 1998 (τέσσερα), ευτυχώς !!!
Τα δενδρύλλια αυτά φυτεύθηκαν σε διάφορες περιοχές του Αργολικού κάμπου οι οποίες έχουν εντοπιστεί και καταγραφεί (Αγιος Αδριανός, Ιρια, Αργος, Αγία Τριάδα, Δαλαμανάρα, Αργολικό, Δρέπανο).
Αναφορικά τώρα με την περίπτωση στο νομό Χανίων απο τα είκοσι (20) δενδρύλλια που «έφτασαν» αρχικά, επέζησαν τα δύο (2) τα οποία και χρησιμοποιήθηκαν ως μητρικά δένδρα εμβολιοληψίας. Από αυτά έγινε λήψη εμβολίων και επανεμβολιασμός μεγάλων δένδρων κυρίως ποικιλίας Navel με υποκείμενο τη νερατζιά. Η σημερινή κατάσταση αφορά έναν αριθμό γύρω στα χίλια πεντακόσια (1500) δένδρα περίπου που έχουν υποστεί αυτή την επέμβαση (επανεμβολιασμό) στις περιοχές Αγυιά, Αγία Μαρίνα, Φουρνέ, Αλικανού, Μοδίου και αλλού. Το πρώτο μολυσμένο δενδρύλλιο εντοπίστηκε στην περιοχή του Αργους (άνοιξη 2000), εκριζώθηκε και καταστράφηκε με καύση μετά την εξέταση δειγμάτων από το Σταθμό Αγενούς Πολλαπλασιαστικού Υλικού Ασπροπύργου.
Λόγω της σοβαρότητας του προβλήματος δείγμα στάλθηκε και στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο που επιβεβαίωσε την παρουσία του ιού.
Εκτός από τον ανωτέρω συναγερμό για τον εντοπισμό και εξάλειψη των εστιών της Τριστέτσας στη χώρα μας, από ετών γίνονται εκτεταμένες έρευνες που εντάσσονται στο πρόγραμμα ελέγχου παρουσίας της καταστρεπτικής αυτής ίωσης στον Ελλαδικό χώρο και ξεκίνησε το 1995. Οι έρευνες αυτές βέβαια συνεχίζονται και θα συνεχιστούν με εντατικούς ρυθμούς, τελούν δε υπό την αιγίδα της Διεύθυνσης Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Γεωργίας. Μέχρι στιγμής έχουν εξετασθεί από το Σταθμό Ελέγχου Αγενούς Πολλαπλασιαστικού Υλικού Ασπροπύργου, με την εργαστηριακή τεχνική της ανοσοενζυμικής μεθόδου ELIZA, περίπου 7.846 δείγματα από διαφορετικά είδη εσπεριδοειδών (πορτοκαλιές, μανταρινιές, λεμονιές, βοτρυόκαρποι, calamodin, κουμ- κουάτ, φράπες, περγαμότα, διάφορα υποκείμενα) από 15 περιοχές της χώρας καθώς επίσης και 3.000 δείγματα, περίπου, μητρικών δένδρων από τους Δενδροκομικούς Σταθμούς Πόρου και Ξυλοκάστρου
