ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΑΞΟ
ΦΡΟΝΊΜΗ: Το μυθιστόρημα του Δημητρίου Γ. Δαφέρμου από την Αξό, που ζωντανεύει τα τελευταία δραματικά χρόνια της Μινωικής Παντοδυναμίας και το Βασίλειον της Οαξού στις κορυφές του Ψηλορείτη..
Η Αξός ή Οαξός βρίσκεται 46 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου κτισμένο σε μια πλούσια κοιλάδα σε υψόμετρο 550 μέτρων στις βόρειες υπώρειες του όρους Ίδη (Ψηλορείτη). Είναι χτισμένη κάτω από την αρχαία πόλη Οαξό. Το χωριό είναι πολύ εύφορο με τρεχούμενα νερά και θαυμάσιο κλίμα. Μπαίνοντας κανείς στο χωριό της σύγχρονης Αξού αμέσως διαπιστώνει ότι είναι απομεινάρι ενός σπουδαίου πολιτισμού. Ήταν χτισμένη στις πλαγιές του λόφου, σε διαδοχικά επίπεδα (πεζούλες) με πολύ καλά οχυρωμένη ακρόπολη. Ήταν χτισμένη στις πλαγιές του λόφου ,σε διαδοχικά επίπεδα (πεζούλες) με πολύ καλά οχυρωμένη ακρόπολη. Λιμάνι της ήταν η Αστάλη, όρμος στο σημερινό Μπαλί.
Η πόλη ήταν πλούσια και ισχυρή. Έκοβε δικά της νομίσματα που απεικόνιζαν διάφορους Θεούς. Η Αξός είχε 46 βυζαντινές εκκλησιές του 14ου και 15ου αιώνα από τις οποίες οι 9 σώζονται μέχρι και σήμερα. Πολλοί κάτοικοι της Αξού κυνηγημένοι από τους Βενετούς κατέφυγαν ανατολικότερα όπου δημιούργησαν νέο χωριό, τα Αξικά Ανώγεια ή Ξιγκανώγεια.
Επαρχία Μυλοποτάμου Δήμος Κουλούκωνα ΑΞΟΣ. Για να φτάσουμε στην Αξό ακολουθήσαμε την διαδρομή από Ρέθυμνο προς Πάνορμο-Πέραμα-Μουρτζανά-Αξός.
Το χωριό κατοικείται περίπου από 600 κατοίκους. Μπαίνοντας στο χωριό διαπιστώνει κανείς την ομορφιά της Κρητικής Επαρχίας. Σπίτια ανόμοια μεταξύ τους, που συνθέτουν ένα όμορφο παζλ που σπάνια συναντάμε πια. Πλέον έχουν λιγοστέψει τέτοιες εικόνες παίρνοντας την θέση τους οι πολυκατοικίες και οι σύγχρονες κατοικίες, άχρωμες και χωρίς καμία προσωπικότητα και φαντασία.
Οι άνθρωποι φιλόξενοι λεβέντες του Ψηλορείτη. Πρόσωπα ευτυχισμένα.
Συναντήσαμε το Δημαρχογιάννη, το κυρίο Γιάννη Δαφέρμο – πατέρα του Πανεπιστημιακού καθηγητή Ρεθύμνου, Βασίλη Δαφέρμου και ξάδερφο του γνωστού Κώστα Δαφέρμου* (Ο κ. Κωνσταντίνος Δαφέρμος είναι επίτιμος αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου, πρώην πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και πρώην γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης)
Βρεθήκαμε λοιπόν στο καφενείο του Δημαρχογιάννη, του εκπληκτικού λυράρη που το χρησιμοποιεί και ως κουρείο. Έβλεπες ένα λεβέντη, με τι περίσσια αγάπη και θέληση μιλούσε στα εγγονάκια που τον είχαν επισκεφτεί για το Σαββατοκύριακο. Ήταν μια εικόνα που έδειχνε μια γνήσια παραδοσιακή οικογένεια. Μας έμαθε πολλά, μας αφηγήθηκε άλλα τόσα, όσα χρειάζονταν για να αποκτήσουμε συναισθήματα για την όμορφη Αξό. Λίγο παρακάτω μας άνοιγαν όλοι τις πόρτες τους για να μας φιλέψουν κάτι, να μας κεράσουν μια ρακί. Περπατήσαμε στα όμορφα και πλακόστρωτα σοκάκια του χωριού. Μαζέψαμε μυρωδιές, εικόνες …εντυπωσιαστήκαμε! Κάτσαμε στην ταβέρνα που βρίσκεται δίπλα στον Άγιο με το ονοματεπώνυμο. Στον Άγιο Αθανάσιο τον Πατελάρο τον Αξικό. Η θέα από εκεί ψηλά απερίγραπτη, μαγευτική.
Δεν θα ξεχάσω πως φεύγοντας από την ταβέρνα νιώσαμε σαν να φεύγαμε από ένα πολύ φιλικό μας σπίτι. Φύγαμε και υποσχεθήκαμε πως θα επιστρέψουμε σίγουρα. Είναι ένας τόπος ιδανικός για όλες τις εποχές.
Τον χειμώνα ενδείκνυται για εναλλακτικό τουρισμό. Απέχει μόλις 7 χιλιόμετρα από τα Ανώγεια, διαθέτει δωμάτια για κάθε γούστο ώστε να μείνει κανείς και να απολαύσει τις ομορφιές της Ελληνικής Επαρχίας. Ανεπιφύλαχτα το προτείνουμε και είμαστε σίγουροι πως δεν θα χάσετε.
της Μόνικα Ζουγανέλη
