Οδοιπορικό στην Αρχαία Ελεύθερνα
της Μόνικας
Ζουγανέλη Συνεχίζοντας τις διαδρομές μας στο νομό Ρεθύμνης και συγκεκριμένα στο Δήμο Αρκαδίου σταθήκαμε στο χωριό Ελεύθερνα. Μόλις 29χλμ από το Ρέθυμνο και 10χλμ από το Πέραμα έχεις την δυνατότητα να διεισδύσεις σε ένα από τα σημαντικότερα από αρχαιολογικής άποψης μέρη της Κρήτης, την Αρχαία Ελεύθερνα. Μέχρι πρόσφατα το χωριό είχε την ονομασία Πρινές λόγω της μεγάλης έκτασης των πρίνων που δεσπόζουν στην περιοχή.
Το 1929 η Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή πραγματοποιεί ανασκαφές στην περιοχή και ανακαλύπτει έναν πλούσιο θησαυρό αρχαιολογικών ευρημάτων. Από το 1985 το Πανεπιστήμιο Κρήτης έχει αναλάβει την αποκλειστική συστηματική ανασκαφική έρευνα στην Ελεύθερνα. Λόγω των ανεκτίμητης αξίας
ευρημάτων το χωριό μετονομάζεται το 1998 όπου μέχρι σήμερα συνεχίζει να μας αποκαλύπτει ακόμα τα μυστικά του.
Το χωριό αν και δεν έχει τον τεράστιο αριθμό κατοίκων διατηρεί ανέγγιχτη την ομορφιά του και την φύση του τοπίου. Τα σπίτια είναι καλοσυντηρημένα και διατηρημένα σαν να μην εγκαταλείφθηκε ποτέ το μέρος. Στην πραγματικότητα η πόλη καταστράφηκε πολλές φορές από τους κατακτητές και τους σεισμούς όμως πάλι ζωντάνευε μέσα από τα ερείπια της. Η πόλη άκμασε ιδίως κατά την Αρχαϊκή, την Ελληνιστική τη Ρωμαϊκή και την Πρωτοβυζαντινή περίοδο. Στην ακμή της αποτέλεσε μια από τις ισχυρότερες πόλεις της Κρήτης. Είχε εμπορικές και άλλες σχέσεις με την υπόλοιπη Ελλάδα ,την Μ. Ασία και την Αίγυπτο μιας και εξουσίαζε δύο λιμάνια (τα σημερινά Σταυρωμένο και Πάνορμο). Εγκαταλείφθηκε μετά τον 7ο μ.Χ. αιώνα λόγω επιδρομών και της Αραβικής Κατάκτησης και κατοικήθηκε ξανά μετά την εκδίωξη 
των Αράβων από τον Νικηφόρου Φωκά.
Ξανά ερήμωσε τον 14ο αιώνα μ.Χ. όταν οι Ενετοί απαγόρευσαν την κατοίκηση ακόμα και την διέλευση από την περιοχή λόγω της αξεπέραστης αντίστασης που είχαν αντιμετωπίσει από τους ντόπιους.
Πλεονεκτήματα του τόπου ήταν η οχυρή θέση, το καλό κλίμα και η ύπαρξη όλων των προϋποθέσεων για κατοίκηση.
Εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον, πηγές νερού, κατάλληλο για βοσκή, υλοτομία και καλλιέργειες. Ο τόπος έχει κηρυχθεί ως «τοπίο φυσικού κάλλους» τα τελευταία 35 περίπου χρόνια.
Ο παραδοσιακός οικισμός της Ελεύθερνας χαρακτηρίζεται για τις μικρές γειτονιές από κτίρια ιδιαίτερης Κρητικής αρχιτεκτονικής. Μια περιήγηση στα σοκάκια θα σας
επιβεβαιώσει για την επιλογή σας να επισκεφτείτε το χωριό. Γραφικές εκκλησιές και κάτοικοι φιλόξενοι, ευγενικοί και πρόθυμοι να σου ανοίξουν την πόρτα τους σπιτιού τους.
Δεν είναι τυχαίο που το χωριό το 2006 κέρδισε το πρώτο βραβείο από την νομαρχία Ρεθύμνης για το πιο καθαρό - φροντισμένο χωριό του νομού. Όμορφα ταβερνάκια με πλούσια επιλογή Κρητικών εδεσμάτων. Δοκιμάστε να φάτε θα μας θυμηθείτε. Είναι ένας ξεχωριστός τόπος με σπάνια κληρονομιά. Ακόμα και τα αιγοπρόβατα έχουν άλλη γεύση λόγω των αρωματικών φυτών της άγριας χλωρίδας της περιοχής.
Αποτελεί τιμή μας η επίσκεψη και γνωριμία με τον τόπο όπου και σας συστήνουμε ανεπιφύλαχτα.
