ΚΟΜΠΟΛΟΪ…!
του Στυλιανού
Ζυμβραγουδάκη * Πιστός Φίλος και Σύντροφος σε στιγμές χαράς, λύπης και βαθειάς περισυλλογής. Ένα αξεσουάρ, ένα αντικείμενο με ευεργετικές ιδιότητες που πηγάζουν από τη χάντρα, αναπόσπαστο κομμάτι, της καθημερινότητας, της παράδοσης και της κουλτούρας μας.
Στην ουσία το κομπολόι είναι ένα κορδόνι με χάντρες. Η ιστορική αφετηρία του κομπολογιού χάνεται στα βάθη του χρόνου, πράγμα δύσκολο να πει κανείς με σιγουριά την ακριβή προέλευση του και τη (σωστή) μορφή του κομπολογιού, αφού και οι επιστημονικές εργασίες όσον αφορά την ιστορία του κομπολογιού είναι ελάχιστες και οι λαϊκές παραδόσεις πολυάριθμες και ποικίλες.
Μετά από προσωπική έρευνα για την ιστορία και την πορεία του κομπολογιού στο νησί μας κατέληξα ότι οι Κρητικοί κατασκεύαζαν κομπολόγια από ένα θάμνο ο οποίος δίνει λευκά λουλούδια και καρπούς σαν φουντούκια και ονόμαζαν τις χάντρες γαρενέτες. Τέλη Μαΐου θα μπορείτε να προμηθευτείτε το παραδοσιακό Κρητικό κομπολόι από το κατάστημα μου στο Ρέθυμνο.
Συνοπτικά το κομπολόι-προσευχητάρι εμφανίζεται τον 5ο αιώνα π.Χ στην Ινδία σε μοναχούς κατασκευασμένο από ξύλο, πηλό, κουκούτσια καρπών και άλλα υλικά προσβάσημα σε όλους, μέχρι να εξελιχθεί σε ταξικό σύμβολο κατασκευασμένο από σπάνια και τιμαλφή υλικά.
Το προσευχητάρι του βασιλιά Μακαβαν με 108 ρουμπίνια και μαργαριτάρια περιγράφεται λεπτομερέστατα από το Μάρκο Πόλο. Τα Ινδουιστικά κομπολόγια-προσευχητάρια αποτελούνται από 108 χάνδρες όσα και τα ονόματα της θεότητας Shiva.
Τα κομπολόγια-προσευχητάρια των ινδών ονομάζονται Jepian από την Σανσκριτική λέξη jepa που σημαίνει προσευχή και οι χάντρες αυτών mala, όπως αναφέρεται στο Ramayana, ινδικό έπος του 200 π.Χ.
Αμέσως μετά το κομπολόι-προσευχητάρι εμφανίζεται ως Tespih ή Tesbih στο Ισλάμ και στο μουσουλμανικό κόσμο έχοντας 33 ή 99 χάνδρες, όσα και τα ονόματα προσφώνησης του Αλλάχ, έχοντας μία μεγαλύτερη χάντρα ανά 33 χάντρες.
Στον καθολικό κόσμο έφτασε μέσω των Σταυροφοριών και εξαπλώθηκε σύντομα στην Δύση αποκαλούμενο ως Rosenkranz, Paternoster, Chapelet, Rosaire και Worrybead, όπου το ροζάριο αποτελείται από πέντε δεκάδες χανδρών όπου κάθε δεκάδα χωρίζεται από μια μεγαλύτερη σε μέγεθος και στη θέση του (παπά) έχουν ένα σταυρό.
Στην Ελλάδα εικάζεται ότι το κομπολόι έγινε ευρέως γνωστό από τους Τούρκους αν και επιφανής Έλληνας αρχαιολόγος και ερευνητής ισχυρίζεται ότι ξύλινες και κεραμικές χάνδρες που βρέθηκαν σε ανδρικούς μακεδονικούς τάφους του 5ου π.Χ αιώνα στην περιοχή της Αμφίπολης ανήκουν μάλλον σε προσευχητάρια-κομπολόγια παρά σε περιδέρεια του θανόντος.
Στην Ελλάδα είμαστε ίσως ο μοναδικός λαός ο οποίος διαχώρισε το κομπολόι από την θρησκεία δημιουργώντας το κομποσκοίνι το οποίο είναι καθαρά για θρησκευτική χρήση.
Στη Κύπρο το κομπολόι αποκαλείται Πάτερημί.
Το κομπολόι στην Ελλάδα έχει πάντα μονό αριθμό χανδρών για να ζυγιάζει, συνήθως 33 χάνδρες, όσα και τα χρόνια που έζησε ο Χριστός (παράδοση), αλλά πολλοί προτιμούν 17-21 χάνδρες. Κατασκευάζεται από πολυάριθμα υλικά όπως κεχριμπάρι, κόκκαλο, κέρατο, ξύλο, πολύτιμους ορυκτούς λίθους και μή, κοράλια, απολιθώματα, κρύσταλλα, πορσελάνη, φατουράν, σούντουρους και πολλά άλλα, συνήθως είναι δεμένο με κορδόνι, αλυσίδα, παπά και φούντα ή με θυρεό και κάποιο σκαλιστό τελείωμα, αλλά δεν θέλω να σταθώ στην μορφή και στο υλικό κατασκευής των κομπολογιών διότι για εμένα σαν κατασκευαστής το κομπολόι είναι καθαρά προσωπικό θέμα.
Κριτήριο για την επιλογή ενός κομπολογιού δεν υπάρχει, κάθε άτομο είναι ένα και μοναδικό όν όπου έχει μοναδικά προσωπικά κριτήρια για την επιλογή του κομπολογιού που θα αποκτήσει. Αν και πιστεύω ότι το κομπολόι μας διαλέγει και όχι εμείς το κομπολόι.
Ο τρόπος κατασκευής (δεσίματος) ενός κομπολογιού διαφέρει από περιοχή σε περιοχή και από κατασκευαστή σε κατασκευαστή. Όταν θελήσετε ν αποκτήσετε ένα κομπολόι προσπαθήστε να έχετε αρκετό χρόνο στη διάθεση σας, πιάστε κάθε κομπολόι στα χέρια σας και νιώστε την αίσθηση του στο χέρι σας, αισθανθείτε το βάρος του την θερμοκρασία του, ακούστε τον ήχο του, το τραγούδι του, τη φωνή του, αισθανθείτε τον παλμό του και τις δονήσεις που σας στέλνει!
Για τους μύστες των ορυκτών κρυστάλλων και τις μεταφυσικές τους δυνάμεις κάθε κρύσταλλος, ορυκτό, πολύτιμος λίθος κατέχει συγκεκριμένες μεταφυσικές δυνάμεις όπου μπορούμε να βελτιώσουμε την υγεία μας, την διάθεση μας, τα οικονομικά μας και γενικά να βελτιωθούμε σωματικά και ψυχικά.
Σε μύθους και παραμύθια οι κρύσταλλοι παίρνουν μορφή και γίνονται πρώτη ύλη για μαντικές σφαίρες, μαγικά ραβδιά, γοβάκια, παλάτια φυλαχτά και πολλά άλλα.
Στην πραγματικότητα και φυσικό κόσμο οι κρύσταλλοι είναι ορυκτά όπου σε κατάλληλες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας παίρνουν κρυσταλλικές μορφές δηλαδή τα μόρια τους σχηματίζουν πολύεδρα με επίπεδες πλευρές.
Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι πίστευαν ότι οι κρύσταλλοι έχουν άμεση και θετική επίδραση στο σώμα.
Οι Ινδιάνοι της Αμερικής και οι Μάγια τους χρησιμοποιούσαν για διαγνώσεις και θεραπεία. Στην Αγιουβέρδα, πανάρχαια ιατρική επιστήμη, έχουν την θέση ενισχυτών για πολλές ψυχοσωματικές ενοχλήσεις. Είναι άξιο λόγου πως πολιτισμοί από διαφορετικά μήκη και πλάτυ του κόσμου χωρίς να έχουν ουδεμία σχέση μεταξύ τους απέχοντας γεωγραφικά και χρονολογικά καλλιεργούσαν την ευρεία χρήση των κρυστάλλων αποδίδοντας τους κοινές ή συγγενικές ιδιότητες.
Το κομπολόι λοιπόν πιστός φίλος και σύντροφος σε όλες τις στιγμές της ζωής μας σε χαρά, σε λύπη, σε αγωνία, σε θυμό και σε όλες τις φάσεις τις ζωής μας βρίσκεται μαζί μας στο χέρι μας, στην τσέπη μας, στην καρδιά μας, αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής…
* ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΖΥΜΒΡΑΓΟΥΔΑΚΗΣ
ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΑΡΓΥΡΟΧΡΥΣΟΧΟΟΣ
τηλ: 28310-26617
sz.jewellery@hotmail.com