Πως θα κινηθεί φέτος ο τουρισμός σε Ελλάδα και Σαντορίνη.

Εάν μη Έλπηται ανέλπιστον, ουκ εξευρήσει. (Αν δεν ελπίζεις το ανέλπιστο, δεν θα το βρεις ποτέ!) Ηράκλειτος. (544-484 π.Χ. Ίων φιλόσοφος).

Santorini… «Absolute Covid-Free Greek Island»

Τα σενάρια και οι προβλέψεις για Ελλάδα και Σαντορίνη.

Γράφει ο Βασίλης Κασιμάτης

Σχέδια επί χάρτου και αμέτρητα σενάρια για το πώς θα κυλήσει η τουριστική σαιζόν κατακλύζουν τόσο τους επιχειρηματικούς κύκλους όσο και τις ιδιωτικές συζητήσεις, αφού το εν λόγω θέμα αφορά σε πολύ μεγάλο βαθμό τους κατοίκους της χώρας και κατ’επέκταση το 100% των κατοίκων της Σαντορίνης. Αν μπορούσε να εξετάσει κανείς τα όσα συναθροιστικά ακούγονται, θα κατέληγε σε ένα και μόνο συμπέρασμα. Ότι οι απόψεις διίστανται, ανάλογα με το μέτρο αισιοδοξίας ή απαισιοδοξίας του καθενός θεσμικού ή επιχειρηματικού ή συλλογικού παράγοντα, του οποίου τις αναλύσεις μελετάμε. Αυτό όμως που εμείς παρατηρήσαμε είναι ότι ο καθένας μιλάει υπό το αυστηρό πρίσμα των δικών του γνώσεων, ενώ η  φετινή αέναη ραστώνη που φαίνεται να έχει περιέλθει η παγκόσμια τουριστική αγορά, ασθμαίνει σε εντελώς αχαρτογράφητα νερά. Αυτό που συμβαίνει δεν έχει ξανασυμβεί και δεν υπάρχει κανένα μελετημένο οικονομικό μοντέλο.  Το μόνο βέβαιο είναι ότι όποιος και να εκφράσει άποψη, κινδυνεύει να διαψευστεί ακόμα και παταγωδώς καθώς το τι μέλλει γενέσθαι θα απορρεύσει από πάρα πολλές συνισταμένες. Αυτό λοιπόν που χρειάζεται είναι μια μειλίχια καταγραφή των πρωτοφανών δεδομένων με «ευρυγώνια» οπτική διάθεση, σχηματίζοντας μια εξίσωση εισάγοντας τα οθνεία (νέα, ξένα) στοιχεία και τα στοιχεία από τα μέχρι σήμερα δεδομένα.

Η «Σ» (εφημερίδα μας) σε μια τέτοια προσπάθεια να αποτυπώσει την πιο ευκρινή πρόβλεψη για το τουριστικό μέλλον του νησιού, αναζήτησε πάμπολλα μοντέλα και τα οποία σήμερα και έπειτα από δημοσιογραφική ωρίμανση καταθέτει.

Θα ξεκινήσουμε αναφέροντας επιγραμματικά ότι: Υπάρχει βάσιμη περίπτωση τόσο η Ελλάδα όσο και η Σαντορίνη ως νησί να έχουν μια καλή υπόλοιπη τουριστική σαιζόν, όπου για κάποιους μπορεί να είναι ακόμα και εξαιρετική.

Κι ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Δεδομένο 1^ο

Η λεκάνη της Μεσογείου  καθώς είναι ο πρώτος πόλος έλξης τουριστών στον κόσμο καταλαμβάνοντας μερίδιο 32% στις διεθνείς αφίξεις και 30% στα τουριστικά έσοδα παγκοσμίως, υποδέχεται κάθε χρόνο περίπου 500 εκατομμύρια τουρίστες τα οποία μοιράζονται στις 21 χώρες που βρέχονται από τα νερά της. Άλλες χώρες είναι κυρίαρχοι «πληθωρικοί» τουριστικοί προορισμοί όπως η Γαλλία με 85 και πλέον εκατομμύρια τουρίστες (1^η χώρα στο κόσμο), η Ισπανία και η Ιταλία που κυμαίνονται από 50 έως 75 εκατομμύρια τουρίστες  η κάθε μία ξεχωριστά. Άλλες πάλι χώρες είναι επίσης κυρίαρχοι τουριστικοί προορισμοί αλλά με μικρότερα νούμερα λόγω κυρίως της μικρότερης γεωγραφικής έκτασης όπως η Ελλάδα με 33,4 εκατομμύρια τουρίστες πέρσι, η Κροατία με 21 εκατομμύρια τουρίστες  πέρσι και η Κύπρος και τέλος, άλλες  χώρες είναι πιο ασήμαντοι προορισμοί όπως το Μαρόκο (9 εκατομ), η Τυνησία  (6,5 εκατομ) και η Αλγερία που υστερούν σε νούμερα και ποιότητα λόγω της «βόρειο-αφρικανικής τους ιδιοσυγκρασίας».

Δεδομένο 2^ο

Υπολογίζεται ότι φέτος η τουριστική κίνηση στην Μεσόγειο θα μειωθεί από 40% έως 60%, νούμερο που αναμένεται να πάρει τη τελική του διαμόρφωση προς τα τέλη Μάιου, αρχές Ιουνίου και αφού θα ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις για τα τελικά διεθνή υγειονομικά πρωτόκολλα ταξιδίου.  Στην Γαλλία,  πρώτο τουριστικό προορισμό στον κόσμο, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν από τη μια προειδοποίησε ότι είναι «πολύ νωρίς για να πούμε αν θα υπάρξουν διακοπές» αυτό το καλοκαίρι. Ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την εσωτερική αγορά Τιερί Μπρετόν από την άλλη, προειδοποίησε από την πλευρά του ότι «ορισμένες ζώνες θα ανοίξουν στους τουρίστες και άλλες όχι», ανάλογα με την υγειονομική κατάσταση. Αυτό το τελευταίο κρατήστε το, αφού η «υγειονομική κατάσταση» της χώρας μας σύμφωνα με τον διεθνή τύπο και ειδικότερα σύμφωνα με πολύ αυστηρούς επικριτές μας όμως η Γερμανική BILD, είναι σε … άριστο βαθμό!!

 Δεδομένο 3^ο

Ο Τύπος γενικότερα ασχολείται εγκωμιαστικά με την Ελλάδα. Πολύ αυτό το εκλαμβάνουν ότι ξαφνικά μας αγάπησαν εκεί στας Ευρώπας. Η πραγματικότητα είναι όμως άλλη και απέχει έτη φωτός από την πραγματική και ανιδιοτελή αγάπη!! Καθώς η Ελλάδα βρίσκεται στην πολύ καλή 73^η θέση ανάμεσα στις χώρες με κρούσματα Κορονοιού και  δυνητικά είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη τουριστική ασφάλεια ανάμεσα στα κράτη της Μεσογείου (μαζί με τη Κροατία), οι ξένοι τουρ-οπερέιτορς «ποντάρουν» τα ρέστα τους στις παραλίες μας. Πιο συγκεκριμένα, ο γερμανικός τουριστικός κολοσσός  TUI έλαβε προ ημερών γενναίο «σπρώξιμο» από τη Γερμανική οικονομία ύψους, περίπου 2 δις ευρώ. Σε χαμηλότερες κλίμακες κυμαίνονται οι τονωτικές ενέσεις και σε άλλους βασικούς παίχτες της ευρωπαϊκής (αλλά και παγκόσμιας)  τουριστικής αγοράς, τόσο σε επίπεδο τουρισμού (tour operators)  όσο και σε ταξιδίου (αεροπορικές εταιρίες). Οι managers αυτών των τουριστικών κολοσσών και προκειμένου να εξασφαλίσουν τις ολιγότερες εισοδηματικές απώλειες φέτος, είναι ηλίου φαεινότερο ότι θα προωθήσουν καταρχήν την Ελλάδα και δευτερευόντως και κάποιες άλλες ασφαλείς τουριστικές χώρες (πχ Κροατία), απαξιώνοντας παραδοσιακά σημαντικές αγορές όπως της Γαλλίας και Ισπανίας με στόχο να πουλήσουν περισσότερα τουριστικά πακέτα (εισιτήριο, διαμονή, διατροφή, δραστηριότητα). Αυτό και μόνο θα τους κρατήσει «ζωντανούς» κατά τη διάρκεια της πρωτοφανούς αυτής κρίσης. Συνεπώς οι βιτρίνες των τουριστικών γραφείων του εξωτερικού, φέτος θα έχουν εντονότατο άρωμα Ελλάδας, προκαλώντας ξαφνικά και μετά τη σχεδόν βέβαιη χαλάρωση των υγειονομικών μέτρων, ένα τσουνάμι κρατήσεων της “τελευταίας στιγμής”, το οποίο θα λειτουργήσει για πρώτη φορά σε αντιδιαστολή των όσων παραδοσιακά είθισται να συμβαίνει, αφού μέχρι σήμερα οι κρατήσεις έφταναν στα email των ξενοδοχείων πολλούς μήνες νωρίτερα. Με τα νέα δεδομένα, όποιοι ξενοδόχοι θα έχουν πάρει το ρίσκο να ανοίξουν, θα βρεθούν έτοιμοι να καρπωθούν τη νέα τροπή.

Δεδομένο 4^ο

Τις τελευταίες εβδομάδες γίνεται μεγάλος τουριστικός ντόρος για τα νησιά και το πόσο ασφαλείς προορισμοί είναι, αφού δύναται να έχουν ελεγχόμενες υγειονομικά πύλες εισόδου (αεροδρόμια, λιμάνια) και δεν κινδυνεύουν από αθρόες ροές εισερχόμενων κρουσμάτων covid-19, καθώς δεν υπάρχει η δυνατότητα προσέγγισης με αυτοκίνητο. Κυρίαρχα γίνεται πολύ λόγος για την υγειονομική θωράκιση των νοσηλευτικών δομών στα νησιά, προκειμένου να διασφαλιστούν οι περιπτώσεις εμφάνισης κρουσμάτων covid-19 ανάμεσα στο τουριστικό πληθυσμό, περιπτώσεις που θα έχουν διαφύγει από τον έλεγχο προ της άφιξης (rapid-test). Νησιά λοιπόν το νέο must της εποχής σύμφωνα με τις διεθνείς υγειονομικές επιτροπές.

Δεδομένο 5^ο

Η Σαντορίνη είναι στους πέντε δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της γης τα τελευταία 10 χρόνια.

Συμπεράσματα.

Λαμβάνοντας αφενός υπόψη μας τα ανωτέρω δεδομένα και αφετέρου ενισχύοντας την εξίσωση και με κάποια άλλα καταλυτικά στοιχεία συμπεραίνουμε τα εξής:

Στην Μεσόγειο θα ταξιδέψουν φέτος από 200 έως 300 εκατομμύρια τουρίστες σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στα διεθνή τουριστικά πορίσματα όπως και αναφέραμε παραπάνω, στο Δεδομένο 1^ο.

Ίσως αυτό φθίνει περισσότερο λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης που θα προκληθεί λόγω της ανεργίας που σταδιακά εκτινάσσεται, αλλά και από την άλλη δύναται και να ενισχυθεί, καθώς η Μεσόγειος ενέχει ασφαλέστερα υγειονομικά δεδομένα από την Αμερική και άλλες ηπειρωτικές αγορές με συνέπεια να οδηγηθούν στην Μεσόγειο τουρίστες που παραδοσιακά επέλεγαν άλλες ηπείρους. Περίπου όμως αυτά φαίνεται να είναι τα τελικά νούμερα.

Η Ελλάδα πέρσι απορρόφησε 33,4 εκατομμύρια τουρίστες όλη τη χρονιά. Φέτος στο υπόλοιπο που απομένει και με την κρουαζιέρα να τείνει δυστυχώς να βγαίνει «εκτός παιγνιδιού», δύναται κατά τα μέγιστα να μπορεί να υποδεχτεί μόνο 14 εκατομμύρια τουρίστες. Δηλαδή αν ξεχειλίσουν τα εν γένει τουριστικά καταλύματα, μόνο 14 εκατομμύρια τουρίστες θα μπορούσαμε να φιλοξενήσουμε σύμφωνα με το capacity της χώρας μας.

Και εδώ γεννώνται δύο κρίσιμα ερωτήματα.

• Από τα 200 ή 300 εκατομμύρια τουρίστες που θα κινηθούν από τον Ιούνιο στη Μεσόγειο, πόσοι θα θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα;
• Σε τι ποσοστό θα «σπρώξουν» ο τουρ-οπερέϊτορς φέτος τη χώρα μας, προβάλλοντας την ως «το 10 το καλό» υπό το φόβο να πουλήσουν το στανταράκι;

Η απάντηση καθίσταται πρόδηλη αφού η άμωμη υγειονομικά χώρα μας φέτος βγαίνει «μπροστά» από κάθε άλλο προορισμό σύμφωνα με τα όσα διατείνεται ο Π.Ο.Υ. για την υγειονομική ασφάλεια του πληθυσμού. Άρα… όλοι θα θέλουν να έρθουν!! Και εκεί ίσως … λέμε ίσως να έχουμε να αντιμετωπίσουμε άλλες προκλήσεις όπως … Τους χωράμε;

Σαντορίνη. Τι πρέπει να γίνει!!!

Η Σαντορίνη περισσότερη προβολή από αυτή που ήδη έχει δεν χρειάζεται. 1,5 εκατομμύριο τουρίστες διανυκτέρευσαν πέρσι στο νησί. Επιπροσθέτως ήρθαν και επιπλέον 800.000 τουρίστες ως επιβάτες κρουαζιερόπλοιων. Περίπου 300.000 τουρίστες αφίχθησαν και από τη Κρήτη ως επιβάτες της ημερήσιας (δίχως διανυκτέρευση) εκδρομής που εκτελούν τα πλοία της εκδρομικής ακτοπλοΐας. Αυτά τα νούμερα αφορούν όλο το έτος.

Από την άλλη τα φετινά δεδομένα (στοιχεία του αχαρτογράφητου τοπίου) είναι τα εξής:

Η Σαντορίνη δεν έχει κανένα κρούσμα κορονοιού έως σήμερα, άρα covid-free νησί.

Η Σαντορίνη έχει ένα καινούργιο εντυπωσιακό κτίριο του νοσοκομείου όπου στις φωτογραφίες και σε σύγκριση με το Κέντρο Υγείας της Μυκόνου (βασικός μας ανταγωνιστής) είναι παρασάγγας καλύτερο στον όποιον αναζητήσει στο Google να δει τι είδους νοσηλευτικές δομές έχει το κάθε νησί.

Η Σαντορίνη ως νησί έχει μόνο ένα αεροδρόμιο και μόνο ένα λιμάνι, ήτοι 2 μόνο πύλες εισόδου, άρα ευκολότερος ο υγειονομικός έλεγχος.

Συνεπώς… αν καθοδηγηθούμε από τα παραπάνω δεδομένα και εδώ γεννώνται τα ίδια ερωτήματα. Από τα 200 ή 300 εκατομμύρια τουρίστες που θα κινηθούν από τον Ιούνιο στη Μεσόγειο, πόσοι από αυτούς που θα θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα αναλογούν σε ποσοστό στη Σαντορίνη των μηδενικών κρουσμάτων; Σε τι ποσοστό θα «σπρώξουν» ο τουρ-οπερέϊτορς φέτος τη χώρα μας, προβάλλοντας την Σαντορίνη ως το «covid free!!» νησί σε μια προσπάθεια να πουλήσουν και εδώ το στανταράκι;

Κι εδώ οι απαντήσεις είναι ομοίως πρόδηλες αφού το νησί είναι η κορωνίδα της τουριστικής Ελλάδας.

Αν ληφθούν κάποια συγκεκριμένα μέτρα και στην ήδη τεράστια δημοφιλία που το νησί απολαμβάνει εδώ και χρόνια, κολλήσει και ο τίτλος «Absolute Covid-Free Greek Island», τότε εμείς θεωρούμε ότι το σενάριο να διανύσουμε μια αρκετά καλή τουριστική σαιζόν για τους μήνες που υπολείπονται είναι κάτι παραπάνω από ορατό!

Λαβωμένοι βέβαια θα βγουν οι επαγγελματίες που εξαρτώνται άμεσα από την «κρουαζιέρα», η οποία λόγω του Συνδρόμου του Κλωβού, δεν αναμένεται να ανακάμψει σε κανένα επίπεδο. Το κρουαζιερόπλοιο δυστυχώς δεν εμπνέει καμία ασφάλεια αφενός λόγω του πολυημέρου εγκλωβισμού (κλωβός) σε ένα σκάφος και αφετέρου διότι δημιουργεί μια δεύτερη πύλη εισόδου και οι κατάπλοι σε διάφορα άλλα λιμάνια πριν τη Σαντορίνη, δυσχεραίνουν ίσως και ανυπέρβλητα τον υγειονομικό έλεγχο των επιβατών (μπες/βγες σε κάθε λιμάνι!).

Ειδική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων και Δήμος χέρι-χέρι .

Σημαντικό παράγοντα στο κατά πόσο μπορεί να τα πάει καλά η Σαντορίνη παίζει η δημοτική αρχή. Αν ο δήμαρχος με τη δημοτική του ομάδα καταφέρουν να βγάλουν το «εγώ» από τη φιλοσοφία τους και λειτουργήσουν με το «εμείς», τότε θα έχουμε και πολύ λιγότερα να φοβηθούμε. Με άλλα λόγια, πρέπει να συγκροτηθεί άμεσα μια ειδική επιτροπή εμπειρογνωμόνων που θα απαρτίζεται από καταξιωμένους επαγγελματίες του τουρισμού της Σαντορίνης, ώστε να καθοδηγήσουν τα μέλη της δημοτικής αρχής για το πώς θα κινηθούμε τουριστικά. Πως και κυρίως που πρέπει να αποταθούμε ώστε να προωθήσουμε το νησί μας ως «Absolute Covid-Free Greek Island», αφού πρώτα όμως ο δήμος έχει φροντίσει να εξοπλίσει έστω και στα βασικά το πολύ καλό κατά τα άλλα νοσοκομείο μας. Σε ποιες αγορές αν πρέπει κάποιες να αντικατασταθούν, ακόμα και το πώς να εκμεταλλευτούμε τη συγκυρία διορθώνοντας πτυχές του παρελθόντος. Επί παραδείγματι, τώρα μπορούμε λόγω κορονοιού και προτάσσοντας την αποφυγή συγχρωτισμού στην Οία, να αναπτύξουμε ένα δεύτερο προορισμό για το Ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης, ας πούμε στη καλντέρα του Ακρωτηρίου!  Αυτό θα αποτελέσει την αρχή για την πολυπόθητη διασπορά των πούλμαν που χρόνια επιζητούμε στο νησί. Τέτοια πολλά μπορεί να διαχειριστεί μια ειδική επιτροπή, αφού καθίσταται σαφές ότι από μόνοι τους οι δημοτικοί άρχοντες δεν έχουν ούτε την πείρα ούτε τη εξειδικευμένη γνώση για να αντιμετωπίσουμε μια τέτοια πρωτόγνωρη τουριστικά τεράστια κρίση. Σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη τουριστικής διακυβέρνησης και στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των τοπικών επιχειρηματικών παραγόντων και του Δήμου θα μπορούσε να θέσει το μέλλον του τουριστικού μας  προορισμού σε μεγάλο κίνδυνο.

Συμπληρωματικά θα αναφέρουμε και μερικά μεμονωμένα επιπλέον δεδομένα τα οποία ίσως τα δούμε να αλλάζουν δραστικά κάποιες αρνητικές προβλέψεις που αρχικά είχαν τεθεί.

Υπάρχουν επιχειρήσεις που τους μήνες της low season (Μάρτιο-Απρίλιο- Μάιο) «έμπαιναν μέσα» οικονομικά, αφού στη 5στερη Σαντορίνη κάποιοι διατηρούν τις επιχειρήσεις τους με τα ίδια έξοδα (προσωπικό, λειτουργία) όλους τους μήνες. Αν λοιπόν ισχύσουν τα ανωτέρω αυτές οι επιχειρήσεις που δεν θα έχουν φέτος το «βάρος» της low season, ενδεχομένως κάποιες εξ αυτών να παρουσιάσουν ακόμα και καλύτερη εικόνα «καθαρών εσόδων» στο τέλος χρήσης!

Σε όλα τα ανωτέρω τίθεται και ο παράγοντας «πίστης» στο Κορονοϊό. Τις τελευταίες εβδομάδες η παγκόσμια κοινότητα έχει χωριστεί σε δύο τεράστιες ομάδες. Σε αυτούς που πιστεύουν ότι τα πράγματα είναι έτσι ακριβώς όπως τα σερβίρουν στα διεθνή ΜΜΕ και σε αυτούς που δεν πιστεύουν πλέον ότι ο Covid-19 έπρεπε να είχε κλείσει σε καραντίνα όλες τις ανεπτυγμένες χώρες. Σε αυτούς που δεν δέχονται επ’ουδενί τη «Νέα Κανονικότητα» των επονομαζόμενων ΝεοΤαξικών, που αδιαλείπτως προωθούν όλα τα ΜΜΕ. Θέμα Πίστης λοιπόν! Όχι θρησκευτικής αυτή τη φορά, διχάζει όμως το ίδιο και χειρότερα. Τα συναντούμε στα δελτία ειδήσεων σε πορείες, διαδηλώσεις και πράξεις όπως συγκεντρώσεις σε πλατείες κλπ. Τα συναντούμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου «οι Μεν και οι Δεν» διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους για το ποιος έχει δίκιο, λες και ο κάθε ιντερνετικός χρήστης έχει γνώσεις λοιμωξιολογίας ή επιδημιολογίας.

Ως αποτέλεσμα όμως, η μεγάλη αυτή κατηγορία των «αντικαθεστωτικών» αποτελούν δυνητικούς τουρίστες, έτοιμους να ξεχυθούν στη πρώτη ελάφρυνση των μέτρων. Άραγε τους μέτρησε κανείς;;;

Κλείνοντας, όλο αυτό το διάστημα ακούστηκαν πολλές απόψεις ακόμα και για το αν θα μας πάρει πολλά χρόνια για να ανακάμψουμε από αυτή τη «κρίση εμπιστοσύνης» όταν και σε αυτό υπάρχουν αντίθετες απόψεις, που βασίζονται στη οικονομική θεωρία του Ελατηρίου της Ανάκαμψης, και που έχει να κάνει με μηδενικά επιτόκια, δημοσιονομικά μέτρα τόνωσης της οικονομίας, υποχώρηση σε τιμές βασικών αγαθών/αγορών, όπως του πετρελαίου, κλπ.

Υπάρχετε όμως και εσείς… οι συγκρατημένα αισιόδοξοι που ναι μεν νοιώθετε την αισιοδοξία μέσα σας αλλά δεν ξέρετε που να την βασίσετε. Αυτό το ζήτημα, αυτό το κενό ήρθαμε και μεις με τη σειρά μας  και μέσα από το ρεπορτάζ μας, να καλύψουμε.

Και … «Η διαρκής αισιοδοξία πολλαπλασιάζει τη δύναμη», είχε πει ο μεγάλος στρατηγός και πολιτικός Colin Powell.