Ο Νίκος Νίνος μιλάει για τα οικονομικά των Δήμων

Ο Νίκος Νίνος μιλάει για τα οικονομικά των Δήμων

ο κ.Νίκος Νίνος Για τις πηγές εσόδων αλλά και τις δαπάνες που δημιουργούνται στους Δήμους γενικότερα και στο Δήμο Ρεθύμνου ειδικότερα, μίλησε σε συνέντευξή του ο Νίκος Νίνος σε τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό.
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στις 4 Μαϊου και ο κ. Νίνος είπε τα εξής:

Oι στοιχειώδεις οικονομικές απόψεις λένε ,ότι:

1. τα οικονομικά συνίστανται από τα έσοδα και τα έξοδα!
2. η συζήτηση, για τα οικονομικά οφείλει να αναφερθεί, και στα δύο, δηλ και στα έσοδα και στα έξοδα!

Τα έξοδα και τα έσοδα, δεν είναι ανελαστικά, δηλ δεν είναι «στάνταρ»!

Υπάρχουν, κάποια δεδομένα πηγών εσόδων και ειδών εξόδων, (στα οποία, όμως, επίσης, μπορείς να παρέμβεις!), αλλά, (θα έλεγα), ότι στο σύνολο τους, μπορεί να μπεί η δική σου σφραγίδα!
Για όλους τους δήμους, υπάρχει ένα οικονομικόγραμμα, πάγιων πηγών εσόδων και συνήθων θυρών εξόδων, δια των οποίων μπαίνουν στα δημοτικά ταμεία κάποια χρήματα και βγαίνουν οι συνήθεις, πληρωμές δαπανών τους.
Το απλό, το διαχειριστικό, το απροβλημάτιστο, το αβασάνιστο, το …ξεκούραστο, (αυτό που γίνεται σε πολλές περιπτώσεις), είναι το «κουταλομέτρημα» αυτών των επιχορηγήσεων και των άλλων συνήθων εσόδων, ώστε να καλύψουν τις λειτουργικές δαπάνες, και ό,τι άλλο μπορέσουν!
Και τότε ακούμε την χιλιοειπωμένη δικαιολογία -απάντηση, έναντι οποιασδήποτε ερώτησης, καταγγελίας, κλπ δειγμάτων διοικητικής έλλειψης, το «δεν έχουμε λεφτά», «δεν έχουμε οικονομικές δυνατότητες» και όλα τα παρεμφερή, που λένε οι δήμαρχοι και τα δημοτικά στελέχη τους!
Όμως, έχω την άποψη και θα την τεκμηριώσω, ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι απλά, ούτε αυτονόητα, όπως μας τα παρουσιάζουν, όσοι επικαλούνται τέτοιες δακτυλοδικαιολογίες κάλυψης της ελλιπούς λειτουργικής τους.

1)Ενας δήμος, πλέον, είναι μια αυτοδιοικούμενη, επιχορηγούμενη, και μονοπωλειακή, μη κερδοσκοπική «επιχείρηση»!
Δηλαδή έχει όλες τις θετικές παραμέτρους, έχει όλο το θετικό υπόβαθρο, έχει όλη την υποβοήθηση, για να επιτύχει!

Ποια άλλη επιχείρηση, παίρνει καθαρά λεφτά από το Κράτος, και καλύπτει, τουλάχιστον, όλα τα πάγια έξοδα της, έχει πλήρη δικαιοδοσία και ελευθερία αποφάσεων και δράσεων [μέσα στα νομικά πλαίσια που υπάρχουν, και τα οποία, απλώς, οριοθετούν την διαφάνεια και (κατά τα λοιπά!), δεν είναι παρεμποδιστικά], δεν φορολογείται, έχει σημαντική περιουσία, την οποία μπορεί να αυξάνει, με δωρεάν παραχωρήσεις και άλλης περιουσίας από το Κράτος, όταν το επιζητήσει, μπορεί να αυξάνει τα έσοδα της, όποτε και όπου, κρίνει, ότι το χρειάζεται έχει το δικαίωμα να νομοθετεί, κατά την κρίση της, απολαμβάνει δωρεάν βοήθεια και συνδρομή, πολλών άλλων υπηρεσιών, που τις πληρώνει το Κράτος [πχ αστυνομία], έχει την υφή και το κύρος του Κράτους, με όσα αυτές οι ουσιαστικές ιδιότητες της, εμπεριέχουν, χρηματοδοτείται, επιπλέον, χωρίς κανένα όριο, από κρατικά και από ευρωπαικά λεφτά, σε δράσεις και υποδομές που εκείνη κρίνει και αποφασίζει, συνδυάζει και απολαμβάνει όλα τα θετικά, και του ιδιώτη και του Κράτους!

Θα είχε, λοιπόν, άδικο να ισχυρισθεί κανείς, ότι μια τέτοια επιχείρηση δεν επιτρέπεται να μην πάει καλά!
Και όμως, αυτό το «δεν επιτρέπεται», δυστυχώς… «επιτρέπεται»!
Το γιατί, είναι αυτονόητο!
Η απάντηση είναι σαν την αντίστοιχη περίπτωση, όπου ένα υπερσύγχρονο πλοίο, με όλα τα συστήματα ασφαλείας και πλοήγησης, που «δεν επιτρέπεται» να πέσει σε ξέρα, όμως …πέφτει!
Σαφέστατα, σε αυτές τις περιπτώσεις, φταίει …ο καπετάνιος!!!

2) τα έσοδα του δήμου είναι ποικίλης προέλευσης.
Να πούμε μερικές πηγές τους.

• έχουμε τους ΚΑΠ, τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους, με τους οποίους επιχορηγεί το Κράτος τα λειτουργικά έξοδα. Στους ΚΑΠ ανήκουν και οι ΣΑΤΑ, που είναι επιχορήγηση του Κράτους για χρηματοδότηση επενδυτικών δραστηριοτήτων των δήμων.
  Οι ΚΑΠ κατανέμονται βάσει κάποιων κριτηρίων, όπως πχ αριθμός δημοτικών διαμερισμάτων, δείκτης προβληματικότητας(ορεινό και νησιωτικό τμήμα τους), πληθυσμός, μεταβολή πληθυσμού, έκταση, ακαθ εθνικό προιόν, ανεργία, αντισταθμιστικά οφέλη κλπ
• έχουμε διάφορες, (απλές ή μέσα από σχετικά προγράμματα), επιχορηγήσεις, από τα υπουργεία κλπ, για δράσεις των αντίστοιχων τομέων, όπως πχ από την ΓΓ Αθλητισμού για αθλητικούς χώρους, από το Υπ. Ανάπτυξης για εξοικονόμηση ενέργειας, από υπουργείο για λειτουργικά έξοδα κλπ σχολείων, από ΕΤΕΡΠΣ για πολεοδομικές και περιβαλλοντικές εφαρμογές, κλπ
• έχουμε τα ανταποδοτικά τέλη, τα οποία, κατ αρχήν, αφορούν στην καθαριότητα και στον δημόσιο ηλεκτροφωτισμό.
• έχουμε τα διάφορα ευρωπαικά προγράμματα, από τα οποία χρηματοδοτούνται ουσιαστικές και σημαντικές υποδομές κλπ δράσεις των δήμων.
• έχουμε τις πολεοδομικές εισφορές σε χρήμα, με τις οποίες χρηματοδοτούνται τα έργα υποδομής στις περιοχές των νέων σχεδίων πόλης.

Τώρα μπορούν αυτές οι εισφορές, κατά ένα μέρος τους, που προεισπράττεται, να χρηματοδοτήσουν και τις πολεοδομικές μελέτες, αυτών των νέων σχεδίων πόλης.

• έχουμε διάφορες χορηγίες και δωρεές, ( σε χρήμα ή σε ακίνητα κλπ), προς τους δήμους, από ιδιώτες, ιδιωτικές επιχειρήσεις, και κρατικούς οργανισμούς, για διάφορες δράσεις των δήμων.
• έχουμε έσοδα από διαφήμιση, και από διάφορους φόρους και τέλη (όπως πχ φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων), κλπ
• έχουμε έσοδα από την φορολογία, που το Κράτος αποδίδει στους δήμους
• έχουμε έσοδα από ενοικιάσεις, καταλήψεις, στάθμευση κλπ του δημοτικού χώρου. κλπ κλπ κλπ

Αυτές οι πηγές που κατέγραψα, και οι οποίες είναι μερικές από τις υπάρχουσες, αποτελούν τις πάγιες, ας πούμε, πηγές εσόδων των δήμων!
Πέρα απ αυτές υπάρχει ένας απεριόριστος αριθμός πολλών άλλων, που θα μπορούσα να σας αναφέρω, και θα μπορούσαν και άλλοι να προσθέσουν!
Ενδεικτικά θα αναφέρω υλοποιημένα παραδείγματα, έτσι για να σχηματίσουμε μια εικόνα αυτού του απεριόριστου περιεχομένου εσόδων, στα οποία μπορούν, αλλά και οφείλουν, να στραφούν οι δήμοι για να δημιουργήσουν ικανές προυποθέσεις λύσης των προβλημάτων της πόλης, αύξησης της ποιότητας ζωής των πολιτών και αειφόρου ευημερίας του τόπου.

1. Κοινότητα Ανάβρας Μαγνησίας:
Φτωχό ορεινό κτηνοτροφικό χωριό, με μπόλικο αέρα!
Αξιοποιώντας την αιολική ενέργεια, και την κοπριά των ζώων, έγινε …ελβετικό χωριό!
Σχολεία, αθλητικοί χώροι, πρότυπο σφαγείο, διώροφο πάρκινγκ, κτηνοτροφικά πάρκα διαχείμασης των προβάτων, λαογραφικό μουσείο, περιβαλλοντ πολιτιστικό πάρκο, τηλεθέρμανση, ηλεκτρονικό κιόσκι κλπ, συνετέλεσαν στην επιστροφή του πληθυσμού και την επίτευξη μ.ο.ηλικίας τα 40 έτη, και στην δημιουργία ενός δυναμικού χωριού!

2. Τήλος:
Μικρό και χωρίς προοπτικές νησάκι στα Δωδεκάνησα, βρέθηκε ένας μερακλής δήμαρχος που το ζωντάνεψε και του έδωσε παρόν και μέλλον.

3. Χωριό Λα Μουέλα, Ισπανίας:
Δεν είχε τίποτα περισσότερο από την φτώχεια πάνω στις πέτρες, δαρμένη από τον αέρα! Με την αξιοποίηση αυτού που είχε σαν μειονέκτημα, του δυνατού αέρα, μεταμορφώθηκε σε πρότυπη πόλη! Μέσα σε 18 χρόνια είχε αύξηση πληθυσμού από 740 σε 3400 κατοίκους, 170 επιχειρήσεις εγκατεστημένες στην περιοχή, αθλητικά κέντρα και κολυμβητήρια, υποτροφίες και δωρεάν παροχές στους δημότες,
Με σημαντικά ετήσια έσοδα, από τις ανεμογεννήτριες, συνεχίζει την πορεία προς το μέλλον της!
Διάφορες ιδέες, ανανεώνουν και «δροσίζουν» το τουριστικό προϊόν, που είναι για τον δήμο μας, μια βασική οικονομική πηγή.

Ετσι στο Μποντρούμ, εχουν το ευχόδενδρο, στο Παρίσι έφτιαξαν πλαζ στις όχθες του Σηκουάνα κλπ.

Έτσι στην Αυστραλία προκηρύσσουν κυνήγι ιδεών. Στη Ρόδο δημιουργούν κυψέλη ιδεών, μπαίνουν στα τραπέζια πρωτότυπες πηγές «ξεκούραστων» εσόδων, όπως πχ ονοματοθεσίες οδών και πλατειών που νοικιάζονται έναντι αδρών χρηματικών ποσών. Μπορούν να σχεδιασθούν σημαντικές δράσεις και να χρηματοδοτηθούν με ντόπια κεφάλαια, είτε μέσω ανταποδοτικών τελών, είτε μέσω μικτών δημοτικών επιχειρήσεων κλπ.

Μπορεί ο δήμος να προχωρήσει σε real estates, αξιοποίησης της περιουσίας του.

Να μην κουράσω προσθέτοντας και άλλα «βαγόνια» στον σιδηρόδρομο των υπαρχουσών δυνατοτήτων προσπόρισης χρημάτων στο δημοτικό ταμείο.

Είναι βέβαιο και πιστεύω ότι έγινε κατανοητό, ότι ο δήμος μπορεί να έχει πάρα πολλές πηγές εσόδων, που δεν προέρχονται από καμιά φορολογία των πολιτών του, χωρίς να αποκλείονται και αυτές οι περιπτώσεις-δυνατότητες, όταν και όπου ενδεχομένως, αποτελούν την όπτιμη λύση.

2α) Να επισημειώσουμε, ότι όλες αυτές οι πηγές εσόδων έχουν …διαστάσεις!
Δηλαδή δεν είναι απλές, περιγραφικού χαρακτήρα, αλλά έχουν πλάτος, ύψος  και βάθος.
Για να γίνω σαφής, θα σας θυμίσω δυο παραδείγματα:

• το θέμα των τελών καθαριότητας, φωτισμού και ηλεκτροδότησης χώρων, περί των οποίων, η πλευρά μας, (στο δημοτ. συμβούλιο), είχε ζητήσει μηδενική αύξηση και διεύρυνση των υπόχρεων πληρωμής τους.

Δηλαδή ενώ η δημοτική αρχή κοίταζε μόνο το ύψος (και πρότεινε αύξηση των τελών!), εμείς τους υποδείξαμε την ύπαρξη και των 2 άλλων, υπαρχουσών, διαστάσεων, του πλάτους {διεύρυνση των πελατών μας!} και του βάθους {φορολόγηση των πραγματικών τετραγωνικών μέτρων κάθε οφειλέτη!}.
Και, όπως στην συνέχεια είδατε, συμφώνησε μαζί μας η δημοτική αρχή {ότι δηλαδή υπάρχει -βάθος στο θέμα που θέσαμε!) και προχωρούμε [με τον αργό ρυθμό που προχωρούμε!] στην αύξηση των ε