Η χώρα στα … ψυχοφάρμακα
- Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ελλάδας, μεγαλύτερο ακόμα και από την οικονομική κρίση που μαστίζει, είναι η γιγαντιαίων μεγεθών κατάθλιψη που βιώνει ο Έλληνας πολίτης
3/3/12
Εθνικό πένθος. Αυτό βιώνουν τα τελευταία τρία περίπου χρόνια οι Έλληνες πολίτες. Εθνικό πένθος και εθνικό θυμό, στο όνομα της οικονομικής κρίσης, που έχει στερήσει από εκατομμύρια Έλληνες όχι ίσως ένα δικό τους άνθρωπο, αλλά σίγουρα μια κατάσταση που βίωναν και πλέον έχει ανατραπεί ή καλύτερα έχει πεθάνει.
Πρόκειται για τη ζωή που είχε κάποιος προ κρίσης, η οποία αναδιαμορφώθηκε με τους χειρότερους δυνατούς όρους, με την κορύφωση της οικονομικής ύφεσης στη χώρα. «Δικαιολογημένα, μεγάλο μέρος της λεγόμενης και μεσαίας οικονομικής τάξης ζει ένα πένθος», τονίζει ο διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του ΠΑΓΝΗ και πανεπιστημιακός καθηγητής κ. Αλέξανδρος Βγόντζας.
«Πενθείς όταν χάνεις κάτι. Αν δεν το είχες, δεν το αισθάνεσαι σαν απώλεια. Αν όμως είχε κάποιος την εργασία του, το εισόδημά του, είχε καταφέρει να συντηρεί το σπίτι του και από τη μια στιγμή στην άλλη έχασε αυτή τη δυνατότητα, είναι σαφές ότι όλη αυτή η κατάσταση μετατρέπεται σε πένθος για όλα όσα έχασε. Ένα πένθος που λόγω της κρίσης έχει πάρει εθνική διάσταση».
Σύμφωνα με έρευνα που έγινε από το Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας την άνοιξη του 2009 και με αντίστοιχο περιεχόμενο την άνοιξη του 2011, τα αποτελέσματα είναι μάλλον απογοητευτικά.
Οι Έλληνες που επηρεάστηκαν, εκτός από ψυχολογικά αλλά και στην ψυχική τους κατάσταση, αυξήθηκαν σε ποσοστό μέχρι και 15%. Αυτό, στις επίσημες μετρήσεις, που δεν περιλαμβάνουν τα (υπερδιπλάσια ίσως) περιστατικά που δε φτάνουν ποτέ σε μια ψυχιατρική κλινική ή σε έναν ιδιώτη ψυχίατρο. «Τα στοιχεία από την Ψυχιατρική Κλινική του ΠΑΓΝΗ δε δείχνουν αύξηση των καταθλίψεων.
Το ίδιο είμαι σε θέση να πω και για το χώρο των γιατρών στον ιδιωτικό τομέα, έχοντας συζητήσει με αρκετό κόσμο. Αυτό βέβαια μπορεί να μη σημαίνει και τίποτα, καθώς κανείς δεν αποκλείει ότι πολύς κόσμος μπορεί να αντιμετωπίζει προβλήματα, αλλά ποτέ να μην έχει περάσει το κατώφλι ενός ιδιώτη γιατρού, γιατί δεν μπορεί να στηρίξει οικονομικά την πρωτοβουλία αυτή, αλλά δεν έχει πάει και σε κάποια δημόσια κλινική, γιατί ειδικά στις κλειστές και μικρές κοινωνίες το θέμα μπορεί να αποτελεί ακόμη και σήμερα ταμπού», λέει ο κ. Βγόντζας.
Πάντως σε άλλες περιπτώσεις που υπάρχουν επίσημα αναλυτικά στοιχεία, τα ποσοστά μάλλον σοκάρουν. Η αύξηση των ψυχικά ασθενών που επισκέπτονται τα ιατρεία του Ευαγγελισμού στην Αθήνα εμφανίζουν αύξηση κατά 92% τα τελευταία τρία χρόνια.
Οι ασθενείς στο μεγαλύτερο ποσοστό φτάνουν στο νοσοκομείο εμφανίζοντας συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους, πανικού, όπως επίσης και τάσεις αυτοκτονίας, λόγω της κρίσης.
«Οι ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου και οι υποχρεώσεις του επιβάλλεται να αντιμετωπίζονται ατομικά και όχι οριζόντια, κλαδικά, ηλικιακά ή ρατσιστικά. Τα αισθήματα της αδικίας που δημιουργούνται από την αδιάκριτα κακή μεταχείριση των πολλών ή τη διακριτά ευνοϊκή μεταχείριση των λίγων αποσταθεροποιούν τον κοινωνικό ιστό και έχουν νοσηρές επιπτώσεις στους καθημερινούς ανθρώπους».
Αυτά είναι τα λόγια του Κώστα Αλεξανδρόπουλου, προέδρου του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ένωσης Επαγγελματιών Ψυχιάτρων και διευθυντή του ψυχιατρικού τομέα ΓΝΑ Ευαγγελισμός.
Από την οικονομική κρίση, όπως εκτιμά ο κ. Βγόντζας, οι ηλικίες που θα πληγούν ψυχολογικά είναι οι μεσαίες.
Άνθρωποι από 30 έως και 65 ετών, που στην παραγωγική φάση της ζωής τους βρέθηκαν να μην μπορούν να διαχειριστούν τις υποχρεώσεις τους. Πιο ευάλωτοι, δε, φαίνεται πως είναι οι άνδρες, λόγω και των νευραλγικών θέσεων που έχουν συνήθως στην οικονομική διαδικασία, αλλά και του τρόπου με τον οποίο είναι διαμορφωμένες οι κοινωνίες.
«Το να είσαι εκείνος που στηρίζεις οικονομικά την οικογένεια (σε κυρίαρχο ρόλο) είναι σαφές ότι σε καθιστά το πρόσωπο που, αν προκύψει πρόβλημα στην εργασία σου ή τη χάσεις, η απώλεια θα είναι μεγαλύτερη και το πένθος βαρύτερο», εξηγεί ο κ. Βγόντζας.
Σε έρευνα πάντως που παρουσιάστηκε στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ένωσης Επαγγελματιών Ψυχιάτρων, ο κ. Γιάννης Χιώτης, ειδικευόμενος ψυχίατρος στον Ευαγγελισμό, τόνισε ότι σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο των ψυχικά νοσούντων, έχει παρατηρηθεί μία αύξηση της τάξης του 134% των ασθενών που είναι απόφοιτοι πανεπιστημίων, ενώ η αύξηση αριθμού των εργαζόμενων ασθενών είναι της τάξης του 165%.
«Στις ομάδες υψηλού κινδύνου εμφάνισης ψυχικών νοσημάτων ανήκουν όχι μόνο οι άνεργοι αλλά και όσοι αντιμετωπίζουν το φάσμα της επαπειλούμενης ανεργίας, όσοι έχουν δάνεια και χρέη αλλά και συνταξιούχοι που φαίνεται πως πλήττονται ιδιαίτερα από τις συνέπειες της κρίσης σε ψυχικό επίπεδο», λέει ο κοσμήτορας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας κ. Γιάννης Κυριόπουλος. Εξηγεί μάλιστα χαρακτηριστικά πως «το 23% των ατόμων με ψυχικό νόσημα έχουν δάνεια».
