Κρητική Ακτοπλοΐα – Από την Μινωική εποχή στο σημερινό γίγνεσθαι και τα οφέλη του.
- Μια ανασκόπηση του… από τότε έως το …σήμερα!
του Βασίλη
ΚασιμάτηΝαυτιλία … Κρήτη … Κρητική ναυσιπλοΐα και τέλος … Κρητική ακτοπλοΐα.
Θα μπορούσαμε να μιλάμε ώρες ολάκερες για ένα τέτοιο θέμα, θα προσπαθήσουμε όμως να το αναπτύξουμε λακωνικά.
Οι εκτεταμένες εμπορικές δραστηριότητες των Μινωιτών, που τους έφερναν συχνά σε επαφή με τους περισσότερο προηγμένους λαούς της Μικράς Ασίας, της Συρίας, της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου, είχαν ως αποτέλεσμα την πρόοδο σε τομείς της επικοινωνίας και των επιστημών.
Επικοινωνία… Σαφώς όχι email και κινητά! Τότε η μόνη μορφή επικοινωνίας γινόταν μέσω της ναυσιπλοΐας. Χωρίς να υπάρχουν απόλυτα σαφείς ενδείξεις, θεωρείται βέβαιο ότι οι Μινωίτες κατείχαν και αστρονομικές γνώσεις, οι οποίες τους ήταν απόλυτα χρηστικές στη γεωργία και βέβαια … τη ναυσιπλοΐα.
Ακούγεται ότι οι Μινωίτες ήταν δεινοί θαλασσοπόροι που δημιούργησαν αποικίες ως και στον Καναδά και εκμεταλλεύτηκαν τα τοπικά ορυχεία χαλκού.
Ενώ το παρόν αυτού του τόπου μαστίζει η απογοήτευση, το παρελθόν του δεν παύει να μας εκπλήσσει γοητευτικά. Και είναι τόσο πολλές οι εκπλήξεις ώστε να δυσπιστεί κανείς για οτιδήποτε, ακόμη κι αν είναι σκαλισμένο σε γρανίτη. Κάτι τέτοιο … το ασύλληπτο, διηγούνται τα βράχια Σκανδιναβίας και Β. Αμερικής: ότι οι πρόγονοι των Κρητών «έκοβαν βόλτες» στον Ατλαντικό, αρμέγοντας τα πλούτη Βαλτικής και Αμερικής, 40 ολόκληρους αιώνες προτού ο Κολόμβος φιλήσει το χώμα των «Δυτικών Ινδιών»!
Φήμες κάνουν λόγο για το ότι οι Κρήτες πάτησαν το πόδι τους πρώτοι στις Μπαχάμες ήτο
ι στην αμερικανική ήπειρο αιώνες πριν οι ευρωπαίοι σκεφτούν καν ότι υπάρχει … η βάρκα!!
Άλλωστε και το αρχαιότερο πλοίο των ακτών των Βίκινγκς, το (τζιόρτσπρινγκ) Hjortspring, έχει τη μορφή των πετρόγλυφων μινωικών καραβιών.
Ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, Ηλίας Μαριολάκος είχε υποστηρίξει την ιδέα ότι οι αρχαίοι πρόγονοί μας είχαν εξερευνήσει τις παράκτιες περιοχές της Ισπανίας, Γαλλίας, Βρετανίας και Ιρλανδίας ψάχνοντας για μέταλλα και ίσως είχαν φθάσει στην Ισλανδία, τη Γροιλανδία και την Αμερική.
Μεταξύ πολλών άλλων ειδικών, τα επιχειρήματα του καθηγητή Μαριολάκου ήταν εντυπωσιακά και μου φαίνονταν λογικά. Το δυσθεώρητο όμως του επιτεύγματος δεν μπορούσε να ικανοποιηθεί παρά μόνο με αποδείξεις για το ότι αρχαϊκά πλοία σαν την «Αργώ» μπορούσαν να πάνε τόσο μακριά – πόσω μάλλον τα ακόμα αρχαιότερα μινωικά. Θυμήθηκα ένα δημοσίευμα του 2010, από νορβηγική εφημερίδα, σύμφωνα με το οποίο είχαν βρεθεί μυστηριώδη γράμματα της περιόδου 1800 – 1000 π.Χ. σκαλισμένα σε γρανίτη. Μέχρι σήμερα, οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει μόνο την τοποθεσία ενός πιθανού μινωικού ναυαγίου. Το 2003, η κ.Ελπίδα Χατζηδάκη της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων ανακάλυψε αγγεία του 1800 π.Χ κοντά στο νησί της Ψείρας, ενός ακατοίκητου νησιού έξω από τις βορειοανατολικές ακτές της Κρήτης. Το ίδιο το πλοίο που μετέφερε τα αγγεία, όμως, ήταν παντελώς άφαντο.
Με πλοία όμως μεταφέρθηκαν οι “μέτοικοι” Μινωίτες από τα Δυτικά παράλια της Κρήτης, στα Δυτικά παράλια της σημερινής Τουρκίας, ιδρύοντας τότε την Τροία.
Κρητικό DNA στους Ινδιάνους!
Το μόνο επιστημονικό που έχουμε προς υποστήριξη όλων των σεναρίων αποίκισης από τη Μεσόγειο είναι η γενετική μελέτη «Origin and Diffusion of mtDNA Haplogroup X», του 2003. Σε αυτήν εντοπίστηκε ότι το μιτοχoνδριακό DNA haplogroup X2 που απαντάται στους Κρήτες σε υψηλό ποσοστό (7,2%) απαντάται σε παρόμοια υψηλό ποσοστό (ως 5%) και σε 20.000 μέλη ινδιάνικων φυλών της Β.Α.Αμερικής!
Οποία άλλη απόδειξη… Οποίες άλλες αποδείξεις!!
Από τότε λοιπόν οι Κρήτες είχαν σημαντικά οφέλη από την πρώιμη αυτή μορφή ναυσιπλοΐας. Τα οφέλη σήμερα … υπερπολλαπλάσια.
Σήμερα, στην Κρήτη δραστηριοποιούνται 4ις κυρίαρχα ναυτιλιακές εταιρίες, Η ΑΝΕΚ η ΜΙΝΟΑΝ η ΛΑΝΕ και η νεοσύστατη Ρεθυμνιώτικη Λαϊκής Βάσης συνεταιριστική εταιρία Cretan Lines, ενώ υπάρχουν και κάποιες άλλες μικρότερες τοπικού χαρακτήρα όπως η ΑΝΕΝΔΥΚ στα Χανιά.
ΑΝΕΚ – Έτος ίδρυσης 1967
H εταιρεία ιδρύθηκε συγκεκριμένα στις 10 Απριλίου του 1967, με την επωνυμία «Ανώνυμη Ναυτιλιακή Εταιρεία Κρήτης Α.Ε.» και τον διακριτικό τίτλο «ANEK LINES», με μετόχους απλ
ούς ανθρώπους της Μεγαλονήσου. Είναι η πρώτη εταιρεία λαϊκής βάσης και η ιδέα της ίδρυσής της προέκυψε από την ανάγκη βελτίωσης των υπηρεσιών της ακτοπλοϊκής σύνδεσης της Κρήτης με την Ηπειρωτική Ελλάδα.
Η δραστηριοποίηση της ΑΝΕΚ στον χώρο της επιβατηγού ναυτιλίας ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1970 με τη δρομολόγηση του πρώτου πλοίου της, του αλησμόνητου «ΚΥΔΩΝ», στη γραμμή Πειραιά – Χανιά.
Από το Δεκέμβριο του 1998, με την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, διασφάλισε μεν την ανοδική της πορεία, αλλά ταυτόχρονα σήμανε και η ιδιωτικοποίηση της, τρόπον τινά και σήμερα το πλειοψηφικό της πακέτο ανήκει κατά 23,16% στην Κυπριακή SEA STAR CAPITAL PLC (κ.κ. Γιάννη Βαρδινογιάννη και Βίκτωρ Ρέστη ) και κατά 26,52% στην Ρεθυμνιώτικης έδρας ΒΑΡΜΙΝ Α.Ε.Β.Ε. μια εταιρία εμπορίας Μαρμάρου στο Ρέθυμνο. Και οι δυό μαζί λοιπόν κατέχουν το 49,68% της ΑΝΕΚ και το υπόλοιπο 50,32% ανήκει στους λοιπούς εκατοντάδες ή και χιλιάδες μικρομετόχους.
Απασχολεί κατά μέσο όρο 1.800 άτομα σε πληρώματα & Διοικητικές Υπηρεσίες ξηράς, ενώ κατέχει 10 πλοία συνολικού μήκους 1.862 μέτρων και δυνατότητα επιβατών επί συνόλου (passengers capacity) σύμφωνα με το πρωτόκολλο πλοίων, 16.849 επιβατών.
Η ΑΝΕΚ το 2011 έκλεισε με ετήσιο κύκλο εργασιών 202,6 εκατομ ευρώ, 30 εκατ.ευρώ λιγότερα από την προηγούμενη χρονιά του 2010 που ήταν 232,1 εκατομ ευρώ. Στοιχείο που αποδεικνύει την οφθαλμοφανή πτωτική τάση στα έσοδα της Ελληνικής Ακτοπλοΐας γενικότερα.
ΜΙΝΟΑΝ lines – Έτος ίδρυσης 1972
Στις 25 Μαΐου 1972, με ιδρυτικό κεφάλαιο μόλις 40.000.000 δρχ (περίπου 120.000 ευρώ). τίθενται οι βάσε
ις για την ίδρυση της Minoan Lines, της μεγάλης ελληνικής ναυτιλιακής εταιρείας. Πρώην Ελληνικής εταιρίας. Το πώς… θα το δούμε ακολούθως. Αποκτάται το F/B Μίνως και στις 5 Ιουλίου του ιδίου έτους πραγματοποιεί το πρώτο του ταξίδι από τον Πειραιά για το Ηράκλειο. Η θαλασσοκρατία της Μinoan Lines έχει μόλις αρχίσει.
Κατέχει 7 πλοία συνολικού μήκους 1.506 μέτρων και δυνατότητα επιβατών (passengers capacity) επί συνόλου … σύμφωνα με το πρωτόκολλο πλοίων, 16.072 επιβατών. Όμως λόγω της ναύλωσης 2 εξ αυτών, Ολυμπία και Ευρόπα Παλάς σε ξένες εταιρίες, τελικά μόνο τα 5 ταξιδεύουν στην Ελληνική Ακτοπλοΐα. Απασχολεί στα εναπομείναντα 5 πλοία κατά μέσο όρο 460 άτομα σε πληρώματα & Διοικητικές Υπηρεσίες ξηράς. Η ΜΙΝΟΑΝ lines ανήκει στον Όμιλο Grimaldi κατά 91,8% άρα κάνουμε λόγω για μια εταιρία αμιγώς ξένων συμφερόντων και όχι πλέον Κρητικό ναυτικό σχήμα.
Η ΜΙΝΟΑΝ το 2011 έκλεισε με ετήσιο κύκλο εργασιών 193,2 εκατομ ευρώ, κατά 24 εκ ευρώ περισσότερα από την προηγούμενη χρονιά του 2010 που ήταν 169,2 εκατομ ευρώ. Εδώ βλέπουμε ότι η πτωτική τάση στα έσοδα της Ελληνικής Ακτοπλοΐας γενικότερα, δεν επηρέασε την ΜΙΝΟΑΝ, τουναντίον. Βέβαια να μην αμελούμαι ότι ο κύκλος εργασιών επηρεάζεται και από τις πωλήσεις των assets (παγίων).
Αυτό που παρατηρούμε από τις διαφορές των δύο γιγαντιαίων αυτών εταιριών είναι ότι η ΑΝΕΚ με 10 πλοία συνολικού μήκους 1.862 μέτρων μεταφέρει 16.849 επιβάτες ενω η ΜΙΝΟΑΝ με 7 πλοία συνολικού μήκους 1.506 μόλις μέτρων μεταφέρει περίπου το ισόποσο, δηλαδή 16.072 επιβάτες.
Να περάσουμε τώρα στην ΛΑΝΕ.
Πλήρης ονομασία: Λασιθιώτικη Ανώνυμη Ναυτιλιακή Εταιρία
Ημερομηνία ίδρυσης 5/5/1993 ως εταιρία ο
μοίως Λαϊκής Βάσης. Στις 20/12/1998 όμως και αυτή η εταιρία απορροφήθηκε από μια μεγαλύτερη και συγκεκριμένα από την ΑΝΕΚ με ποσοστό 50,3% όπου και παραμένει έως σήμερα ως θυγατρική της ΑΝΕΚ πλέον.
Η εταιρία έχει δύο πλοία (Ιεράπετρα και Βιτσέντζος Κορνάρος) συνολικού μήκους και τα δύο 274 μέτρα. Ταξιδεύει με τα 2 αυτά πλοία και σύμφωνα με το πρωτόκολλο πλοίων 1.800 επιβάτες (passengers capacity) ενώ απασχολεί 128 άτομα στα 2 πληρώματα και 5 άτομα στο προσωπικό ξηράς.
Η LANE το 2011 έκλεισε με ετήσιο κύκλο εργασιών 10,3 εκατομ ευρώ ενώ 2010 ο κύκλος ήταν κατά 700 χιλιάρικα αυξημένος ήτοι 11 εκατομ ευρώ. Και στην ΛΑΝΕ η πτωτική τάση στα έσοδα της Ελληνικής Ακτοπλοΐας γενικότερα επηρέασε την Λασιθιώτικη θυγατρική της ΑΝΕΚ.
Cretan Lines – Έτος ίδρυσης … 2009
Τέλος περνάμε στην πιο νέα εταιρία της Κρητικής ναυτιλίας, της Κρητικής Ακτοπλοΐας, την συνεταιριστική εται
ρία λαϊκής Βάσης Ρεθύμνου, … την Cretan Lines.
Αξιοσημείωτο στην εν λόγω εταιρία είναι το γεγονός ότι ο όρος «λαϊκής Βάσης» στο συγκεκριμένο ναυτικό σχήμα δεν κινδυνεύει να έχει τυχόν στο μέλλον την τύχη που είχαν οι άλλες, λαϊκής βάσης ναυτιλιακές και όχι μόνο, εταιρίες. Αυτό προκύπτει από την καινοτόμο δικλείδα ασφαλείας που εισήγαγε η συγκεκριμένη εταιρία στο καταστατικό ίδρυσης της. Και λέμε καινοτόμο διότι πρώτη φορά παρουσιάζεται τέτοιος όρος. Με απλά λόγια, όσες μερίδες και να αποκτήσει ο οποιοσδήποτε μεριδιούχος/ μέτοχος/ συνέταιρος, το δικαίωμα ψήφου ? παραμένει σταθερό. Μια ψήφος στην Γενική Συνέλευση Μετόχων, ανεξάρτητα από το ύψος των μερίδων. Αυτό διασφαλίζει στο Ρεθυμνιώτικο κοινό και τους απανταχού σημερινούς ή αυριανούς επενδυτές, ότι η εταιρία δεν θα χάσει ποτέ το χαρακτήρα «λαϊκής Βάσης». Αυτό που κατ΄ουσίαν έχασαν άλλες και άλλες εταιρίες στην πάροδο των ετών, σε θάλασσα και ξηρά. Όσες μερίδες και να αγοράσει κάποιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, δεν δύναται να αποκτήσει τον έλεγχο αυτής της ναυτιλιακής εταιρίας.
Η Cretan Lines εν μέσω δυσμενών χαλεπών καιρών κατάφερε και απόκτησε τον Ιούνιο του 2012, φέτος, ένα αξιόπλοο καράβι το ΕΛΛΗ Τ, ένα Βασιλοβάπορο όπως το ονομάζουν στο χώρο της ναυτιλίας. Το 142 μέτρων σκαρί που πρωτο-δρομολογήθηκε στις 21 ιουλίου 2012 στην γραμμή Ρέθυμνο – Πειραιάς – Ρέθυμνο, υπέστη πριν από 2 χρόνια (από τον προηγούμενο πλοιοκτήτη – Endeavor Lines) ένα γενναίο facelift ύψους 4.000.000 ευρώ και έτσι σήμερα τόσο το ξενοδοχειακό μέρος του πλοίου όσο και οι Kawasaki Man μηχανές του είναι σε άριστη κατάσταση. Ταξιδεύει με 18,5 κόμβους υπηρεσιακή οικονομική ταχύτητα, ενώ η μέγιστη ξεπερνά τους 21 κόμβους. Είναι οικονομικότατο σε κατανάλωση. 1,5 τόνο/ώρα.
Όλα τα ανωτέρω σε συνδυασμό με το άκρως επαγγελματικό πλήρωμά του, έχουν κάνει το ΕΛΛΗ Τ και την Cretan Lines ιδιαίτερα αγαπητούς και συμπα
θείς στο επιβατηγό κοινό. Βλέπετε κατά παράδοση ο Έλληνας συγκινείτο από την ιστορία του Δαυίδ με τον Γολιάθ. Έτσι και η Cretan Lines ως άλλος Δαυίδ, τόλμησε εκείνο που μέχρι χθες φάνταζε «θερβαντικό» αλλά και ανέφικτο. Να τα βάλει με τους «Γολιάθ» της Ελληνικής και Ξένης Ακτοπλοΐας! Και τάβαλε … λίαν επιτυχώς!
Ο μέχρι σήμερα κύκλος εργασιών των 1ων δύο μηνών της Ρεθυμνιώτικης αυτής ναυτιλιακής εταιρίας κρίνεται από τους ειδικούς ως λίαν ενθαρρυντικός και πολλά υποσχόμενος για τους ήδη 2.400 και πλέον συνεταίρους.
Βλέπετε, η οικονομική κρίση, σε αυτή την περίπτωση επέφερε ουσιαστικά οφέλη στην Ρεθυμνιώτικη κοινωνία αφού οι τιμές των μεγάλων πλωτών μέσων έπεσαν δραματικά και έτσι η εταιρία απόκτησε το ΕΛΛΗ Τ σε μια λίαν δελεαστική τιμή, σπάζοντας και κατ ουσίαν την πολυετή ακτοπλοϊκή απομόνωση ενός ολάκερου νομού, βγάζοντας από την ακτοπλοϊκή ορφάνια το Ρέθυμνο και τους κατοίκους του που μέχρι χθες ήταν αναγκασμένοι να ταξιδεύουν από των γειτονικών νομών, τα λιμάνια.
Σήμερα η Cretan Lines απασχολεί στο ΕΛΛΗ Τ, 79 άτομα πλήρωμα και 10 άτομα προσωπικό ξηράς. Η Ρεθυμνιώτικη όμως συμμετοχή και στήριξη είναι ήδη πολύ μεγάλη και υπόσχεται στον νεόδμητο αυτό ναυτικό σχήμα την πολυπόθητη μακροβιωσιμότητα, αφού τα οφέλη και η όποια κερδοφορία της εταιρίας δεν ταμιεύεται σε ιδιωτικούς λογαριασμούς ένθεν ή ένδεν αλλά επιστρέφει πίσω στον Κρητικό λαό. Στον Ρεθυμνιώτικο λαό.
Εμπόριο, τουρισμός, ανάπτυξη σε επίπεδο αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου, γεωργία, κτηνοτροφία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Έλληνες σπουδαστές και φαντάροι που ζουν στο Ρέθυμνο και τόσα άλλα.Ολα αυτά ωφελούνται άμεσα και κάθετα από την παγίωση της Cretan Lines στον κεντρικότερο Νομό της Κρήτης.
Κρητική ακτοπλοϊα… το νού σας !!
Η Κρητική Ακτοπλοΐα αποτελεί τον σημαντικότερο πυλώνα ανάπτυξης τούτου του τόπου. Απασχολεί άμεσα σε βαπόρια και ξηρά πάνω από 6 χιλιάδες κόσμο, απασχολούνται αναρίθμητα άτομα, μέσω συνεργασιών σε πρακτορεία, τουριστικά γραφεία, εργολήπτριες εταιρίες κλπ, προσδίδει υπερπολλαπλάσια οικονομικά οφέλη στην τοπική κοινωνία.
Καθίσταται σαφές ότι δίχως αυτήν, δίχως την Κρητική Ακτοπλοΐα σε ένα νησί που απέχει 170 μίλα από το Αθηνοκεντρικό μας κράτος, τίποτα δεν δύνατο να αναπτυχθεί.
Εν κατακλείδι, όταν κάνουμε λόγω για Κρητική Ακτοπλοΐα, μιλάμε για το υπ΄αριθμόν ένα εχέγγυο που εξασφαλίζει στην Κρήτη την όποια μορφής βιωσιμότητα. Το εργαλείο λοιπόν υπάρχει. Οι Κρήτες το έχουν εδώ και χρόνια. Είναι πλέον στα χέρια της αυτοδιοίκησης αλλά και του ιδίου του κεντρικού κράτους δια μέσω της πολιτειακής του ηγεσίας να μην αφήσουν να πάει χαμένο και αυτό όπως όλα εκείνα τα άλλα που σήμερα βρίσκονται σε δυσμενή τροχοπέδη λόγω της πολιτικής κακοδιαχείρισης που δυστυχώς υφίσταται ο λαός μας.
Είθε να πρυτανεύσει η ενότητα και η ομοψυχία, είθε τούτος ο τόπος να απαγκιστρωθεί και απογαλακτωθεί με τις ολιγότερες απώλειες από τον αναγκαστικό ομφάλιο λώρο που μας έχουν επιβάλλει με τις όποιες αλλότριες δυνάμεις.
