Σεβαστιανός Κασιμάτης. O Ρεθυμνιώτης ευεργέτης
- Ένας ακόμα «αείμνηστος» συντοπίτης μας, τον βίο του οποίου αγνοούμε.
- Χορήγηση υποτροφιών Κασιματείου Κληροδοτήματος.
- Ο αείμνηστος Σεβαστιανός Κασιμάτης διέθεσε ένα κατάστημα και ένα διαμέρισμα στον Πειραιά από τα έσοδα των οποίων χορηγούνται υποτροφίες σε φοιτητές της Ιατρικής, Οδοντιατρικής και Γυμναστικής Ακαδημίας Πανεπιστημίου Αθηνών και κατάγονται από το Ρέθυμνο, καθώς και του πνευματικού Ιδρύματος «Κρητική Εστία».
23/2/13
Του Γιώργου Π. Εκκεκάκη
Το ασυνήθιστο όνομα «Σεβαστιανός» φαίνεται πως ήταν πάντα πολύ συνηθισμένο στη μεγάλη αμαριώτικη οικογένεια των Κασιμάτηδων. Αυτό σημαίνει πως, στο πέρασμα των αιώνων, πρέπει να υπήρξαν πρόσωπα με το ονοματεπώνυμο «Σεβαστιανός Κασιμάτης», που άφησαν ίχνη στη βιβλιογραφία και που οφείλω να τους καταγράψω*. Για την ώρα, από τους παλιούς γνωρίζω μόνο ένα Σεβαστιανό Κασιμάτη, προεστό Αμαρίου, περί τα μέσα του 19ου αιώνα.
Το κακό αυτό αντίγραφο φωτογραφίας αποτελεί ντοκουμέντο για τη μοναδικότητά του. Δείχνει το υπόστεγο με τα πολύζυγα στο τότε Γυμναστήριο της πόλης (στη σημερινή Σχολή Αστυφυλάκων), καθώς και τα τότε στελέχη και μέλη των δύο προσκοπικών ομάδων. Αναρωτιέμαι αν υπάρχει το πρωτότυπο της συγκεκριμένης φωτογραφίας στο αρχείο των Προσκόπων μας.
Από τους νεότερους, εκείνος που περισσότερο έχει προκαλέσει το ερευνητικό ενδιαφέρον μου είναι (για λόγους ευνόητους) ο Γυμναστής Σεβαστιανός Κασιμάτης, δραστήριο μέλος της ρεθεμνιώτικης κοινωνίας περί το 1920. Από τον τοπικό τύπο της εποχής μαθαίνω πως ήταν ομαδάρχης των Προσκόπων της πόλης και ότι τον Μάρτιο του 1921, έδωσε μια επιτυχημένη διάλεξη στο Λύκειο των Ελληνίδων με θέμα «Η ηλιοθεραπεία και οι θεραπευτικές αυτής ιδιότητες» (βλ. Κρητική Επιθεώρηση, φ. 545/27-3-1921).
Το περίεργο είναι ότι λίγο πριν, το 1918, βρίσκομε αναφορές στον τύπο και για ένα γιατρό Σεβαστιανό Κασιμάτη, που κι αυτός ήταν τοπικό στέλεχος του Προσκοπισμού. Προφανώς, πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο, αν και δε μου είναι εύκολο να αντιληφθώ πώς κάποιος αφήνει την επαγγελματική ιδιότητα του γιατρού για να γίνει Γυμναστής!
Όμως τα περίεργα για τον γιατρό-γυμναστή Κασιμάτη δε σταματούν εδώ. Κάθε νέα πληροφορία που βρίσκω περιπλέκει μάλλον τα πράγματα στη σκέψη μου αντί να τα ξεδιαλύνουν. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
-Μαθαίνω ότι το 1926 ιδρύθηκε στον Πειραιά ο πρώτος Οδοντιατρικός Σύλλογος της πόλης. Βασικό ιδρυτικό μέλος και πρώτος Αντιπρόεδρος του νεοσύστατου Συλλόγου ήταν κάποιος Σεβαστιανός Κασιμάτης. Άραγε υπάρχει ταύτιση με το γιατρό και το γυμναστή που ζούσε στο Ρέθυμνο περί το 1920; Μα και βέβαια.
-Άλλο παράδειγμα: Λίγο μετά την ίδρυση του Οδοντιατρικού Συλλόγου στον Πειραιά, πρέπει να ιδρύθηκε και ο πρώτος Αθλητικός Όμιλος στη Γλυφάδα (σήμερα Α.Ν.Ο.Γ.). Μαθαίνω λοιπόν ότι και στην περίπτωση αυτή ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος του ιστορικού και δραστήριου σήμερα σωματείου ήταν ο Σεβαστιανός Κασιμάτης!
-Ας έλθομε τώρα στον ευεργέτη Σεβαστιανό Κασιμάτη, αυτόν που κληροδότησε στην Κρητική Εστία των Αθηνών δύο ακίνητα (ένα κατάστημα και ένα διαμέρισμα). Το γεγονός ότι τα ακίνητα αυτά βρίσκονται στον Πειραιά, οδηγεί τη σκέψη μου να συνδέσω τον οδοντίατρο με τον ευεργέτη. Αλλά η λογική αλληλουχία δε σταματά εκεί. Σύμφωνα με τη θέληση του διαθέτη, από τα έσοδα του κληροδοτήματος θα ενισχύονται, λέει, για τις σπουδές τους ρεθεμνιωτόπουλα (πρωτίστως από την τ. Επαρχία Αμαρίου) που σπουδάζουν Ιατρική, Οδοντιατρική και Φυσική Αγωγή (ΤΕΦΑΑ).
Μήπως, τελικά, ο γιατρός του 1918, ο γυμναστής του 1921 και ο οδοντίατρος του 1926 είναι ένα και το αυτό πρόσωπο; Προσπάθησα να το ξεκαθαρίσω αυτό, στέλνοντας επιστολές σε διάφορους, αλλά μάταια. Υποθέτω πως οι επιστολές μου έμειναν αναπάντητες από άγνοια. Αν έτσι έχει το πράγμα, η υπόθεση είναι αποκαρδιωτική. Αναρωτιέμαι αν στις επίσημες τελετές απονομής των υποτροφιών του «Κασιματείου Κληροδοτήματος», όπως λέγεται, οι ομιλητές που αναφέρονται στον «αείμνηστο κληροδότη» έχουν υπόψη τους την πορεία του ανδρός, αν δηλαδή γνωρίζουν τη βιογραφία του.
Θυμήθηκα και πάλι τον – ούτως ή άλλως – άξιο γυμναστή, με την εξής αφορμή. Βρήκα πρόσφατα στο αρχείο μου μια ξεχασμένη φωτογραφία, απόκτημα από κάποια δημοπρασία. Για την ακρίβεια, πρόκειται για κακό αντίγραφο φωτογραφίας, της οποίας όμως το θέμα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Δείχνει μια συγκέντρωση προσκόπων που έγινε την 22α Απριλίου του 1925, στο υπόστεγο του τότε Γυμναστηρίου της πόλης, στη σημερινή Σχολή Αστυφυλάκων. Όμως δεν είναι μόνο το εικαστικό μέρος που κάνει αξιοπρόσεκτη την κακέκτυπη φωτογραφία. Στο κάτω μέρος της υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα και πολύ συγκεκριμένη πληροφορία για την ιστορία του τοπικού Προσκοπισμού. Είναι μια χειρόγραφη σημείωση που αξίζει να την μεταγράψω και εδώ, μια και εκτιμώ πως δεν θα είναι αναγνώσιμη στην εφημερίδα. Γράφει:
-Σώμα Ελλήνων Προσκόπων Ρεθύμνης Κρήτης: 1ος Κ. Κασιμάτης αρχηγός Α΄ ομάδος, 2ος Ι. Χατσιδάκης [sic!] αρχηγός Β΄πμάδος, 3ος Μ. Μαρούλης Ιατρός Σώματος, 4ος Ευάγγ. Νησιανάκης υπαρχηγός και των δύο ομάδων, 22/4/25.
Στην κάτω αριστερή γωνία της φωτογραφίας, μόλις που διακρίνεται ένα ακόμα όνομα: Αντώνιος Καφφάτος [;], Ίσως είναι κάποιος από τους εικονιζόμενους προσκόπους, αυτός που έγραψε το χρονολογημένο σημείωμα. Ατυχώς, και στην προκειμένη περίπτωση το σημείωμα περιπλέκει τα πράγματα ως προς τον Κασιμάτη, τον αρχηγό της Α΄ ομάδας. Το «Κ» στην αρχή μπορεί να είναι λάθος από άγνοια εκείνου που έγραψε το σημείωμα ή και να σημαίνει Κύριος (τότε το έγραφαν με κάπα κεφαλαίο).
Γνωρίζοντας την πολύ ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα των προσκόπων του Ρεθύμνου που υπάρχει στο Ίντερνετ, σκέφτηκα ότι μπορεί να βοηθηθώ στις αναζητήσεις μου από τους σημερινούς ιθύνοντες του Σώματος. Εκτός από τον Σεβαστιανό Κασιμάτη, ενδιαφέρομαι να καταγράψω στο λεξικό μου και τα άλλα πρωτοπόρα στελέχη του Προσκοπισμού στο Ρέθυμνο. Για παράδειγμα, δε γνωρίζω τίποτα για τον τότε (1925) αρχηγό της Β΄ Ομάδας Ι. Χατζιδάκη. Ως παλιός πρόσκοπος, ζητώ προς το παρόν βιογραφία και προσωπογραφία του παραπάνω στελέχους, υποσχόμενος ότι και το δικό μου το αρχείο (φωτογραφίες κλπ.) είναι πάντα στη διάθεσή τους.
Αντί για επίλογο:
Είχα την εντύπωση ότι οι αγώνες «Κασιμάτεια» που τελούνται στο Αμάρι εδώ και δεκαετίες ήταν προς τιμήν του Ν.Α. Κασιμάτη, ξενιτεμένου Αμαριώτη και ευεργέτη του γενέθλιου τόπου. Τώρα αναρωτιέμαι αν έτσι έχει το πράγμα. Ίσως θα έπρεπε στις σχετικές ιστοσελίδες να γίνεται λόγος σχετικός.
*Ο λόγος για το Βιογραφικό Λεξικό που από χρόνια προσπαθώ να καταρτίσω και στο οποίο πολλάκις έχω αναφερθεί.
___________________________________________________
Η απάντηση στα ερωτήματα του συντάκτη κ. Εκκεκάκη δίνονται σήμερα δια στόματος του δημοσιογράφου-συγγραφέα Βασίλη Κασιμάτη, ανιψιού και βαφτισιμιού του αείμνηστου Σεβαστιανού Κασιμάτη.
“Αγαπητέ κ. Εκκεκάκη. Οι αναφορές σας είναι σωστές. Τα παραπάνω ευεργετήματα αφορούν τον ίδιο πάντα άνθρωπο, τον Σεβαστιανό Κασιμάτη (θείο και νονό μου).
Οι δε αθλητικοί αγώνες “Τα Κασιμάτεια” που γίνονται εδώ και 30 χρόνια στο Νεύς Αμάρι του Δήμου Αμαρίου, (οι αρχαιότεροι εν ενεργεία αθλητικοί αγώνες στην Κρήτη) σχεδιάστηκαν και διενεργούνται έκτοτε από τον εν ζωή πατέρα μου Παντελή Β. Κασιμάτη, πολυνίκη αθλητικών αγώνων της δεκαετίας του ?45-?55 στην Αίγυπτο (Αλεξάνδρεια) με τα Ελληνικά χρώματα, ο οποίος είναι (1ος) ανηψιός του Σεβαστιανού Κασιμάτη.
Βασίλης Κασιμάτης.”
