Σωστή Στάση… Απέναντι Στο Σώμα Μας
* του Σωτήρη Ηλ. Θεοδοσόπουλου
Ως στάση ορίζουμε τη σχετική θέση των τμημάτων του σώματος(κορμός και άκρα) σε ηρεμία ή στη διάρκεια της κίνησης. Η ¨καλή¨ στάση υφίσταται όταν υπάρχει εξισορρόπηση του βάρους του σώματος γύρω από την περιοχή του κέντρου βάρους του και εξαρτάται τόσο από το σχήμα της σπονδυλικής στήλης όσο και από την ισορροπία των μυών της ράχης και των ακρών. Η ¨κακή¨ στάση του σώματος από την άλλη, είναι αποτέλεσμα της λανθασμένης συνήθειας πολλών ανθρώπων που για παράδειγμα, βυθίζονται στην καρέκλα τους όταν εργάζονται ή στέκονται με κυρτωμένους ώμους και ράχη.
Η καθιστική ζωή λοιπόν αδρανοποιεί το μυϊκό σύστημα, μειώνοντας την αντοχή του, με αποτέλεσμα το ποσοστό του βάρους το οποίο θα έπρεπε να κατανέμεται στους μύες, αναπόφευκτα να μεταφέρεται στα οστά και στους συνδέσμους. Έτσι ως αποτέλεσμα της παρατεταμένης, αλλά κυρίως της λανθασμένης φόρτισης αυτών των ιστών να οδηγούμαστε στην εμφάνιση του πόνου.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η καθιστική θέση επιβαρύνει περισσότερο τη σπονδυλική μας στήλη και τους μύες της ράχης απ? ότι όταν στεκόμαστε όρθιοι. Αυτό σε αριθμούς σημαίνει ότι αν ο μεσοσπονδύλιος δίσκος δέχεται σε όρθια στάση μια πίεση 100%, σε καθιστή θέση αυτή η πίεση γίνεται 140% και σε καθιστή θέση με κλίση προς τα εμπρός σχεδόν διπλασιάζεται (190%).
Σίγουρα όλοι μας κάποια στιγμή της ζωής μας έχουμε νιώσει ότι όταν στεκόμαστε ή καθόμαστε κάπου το σώμα μας έχει «κρεμάσει» , τι εννοούμε όμως με αυτό τον όρο; Εννοούμε, ότι το σώμα μας έχει βρεθεί σε μια ακραία θέση στάσεως , θέση η οποία ευθύνεται κυρίως για τη φθορά στο σώμα μας.
Επομένως καταλαβαίνουμε, ότι σπουδαίο ρόλο στην ¨καλή¨ στάση παίζει το μυικό μας σύστημα. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι όποιος είναι πολύ γυμνασμένος δεν θα αποκτήσει ποτέ λανθασμένη στάση με όλα της τα επακόλουθα. Αν όμως έχουμε ένα σώμα γυμνασμένο με γνώμονα την μυϊκή ισορροπία και όχι απαραίτητα την μυϊκή δύναμη, τότε δύσκολα θα αντιμετωπίσουμε π.χ. το λουμπάγκο στη ζωή μας.
Ένα από τα συχνότερα συμπτώματα μιας λανθασμένης στάσης είναι ο αυχενικός πονοκέφαλος , ο πονοκέφαλος δηλαδή που οφείλεται στη κακή θέση του αυχένα κυρίως όταν εργαζόμαστε . Αν, για παράδειγμα διατηρούμε για πολλή ώρα σταθερή θέση της κεφαλής μπροστά από μια οθόνη Η.Υ. , πράγμα που προϋποθέτει μυική κόπωση, είναι επόμενο να αισθανθούμε πόνο γύρω από την περιοχή που υπερφορτίζεται. Τα ελλείμματα της εργονομίας (η μη εργονομική καρέκλα , η λάθος θέση της οθόνης), η έλλειψη διαλειμμάτων, η ένταση και το στρες στη δουλειά μας είναι παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση του πονοκεφάλου.
Πολλά όμως είναι τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει μια λανθασμένη στάση και σε άλλα συστήματα του ανθρωπίνου οργανισμού εκτός του μυοσκελετικού, όπως είναι το αναπνευστικό, το πεπτικό αλλά και το κυκλοφορικό σύστημα. Για παράδειγμα, οι κυρτοί ώμοι μειώνουν την ελαστικότητα του θώρακα και έτσι ως φυσικό επακόλουθο έρχεται η δυσκολία στην αναπνοή. Αντίστοιχα, το παρατεταμένο και λανθασμένο κάθισμα μπορεί να μειώσει την μεταφορά αίματος σε κάποια σημεία του σώματος.
Για να περιορίσετε τις κακές συνήθειες που αφορούν την κακή στάση του σώματος, θα πρέπει πάντα να είστε σε εγρήγορση όταν στέκεστε, όταν κάθεστε, όταν κινήστε ακόμη και όταν κοιμάστε. Η τακτική ήπιας μορφής άσκηση μπορεί να ενδυναμώσει τους μυς της κοιλιάς και της πλάτης και ο έλεγχος του βάρους του σώματος μπορεί να συντελέσει στην αποφυγή της καταπόνησης των αρθρώσεων και των μυών. Ένα άθλημα το οποίο ενδείκνυται λόγω της ελάχιστης καταπόνησης αλλά και της αρμονικής ενδυνάμωσης που παρέχει στο σώμα είναι η κολύμβηση. Καλό είναι αυτό, να ξεκινάει σε μικρή ηλικία ώστε να υιοθετούνται από τα παιδιά οι σωστές συνήθειες στάσης και κίνησης , για να αποφευχθούν οι μη φυσιολογικές φορτίσεις στον αναπτυσσόμενο σκελετό.
Παρακάτω δίνονται σε όσο γίνεται πιο απλά λόγια οδηγίες για σωστή στάση.
Καθιστή στάση του σώματος
· Καθίστε με την πλάτη σας ευθυγραμμισμένη και τα δυο σας πέλματα σε πλήρη επαφή με το πάτωμα.
· Χρησιμοποιείτε καρέκλα που στηρίζει την μέση σας.
· Η οθόνη του υπολογιστή να είναι στο ίδιο επίπεδο με τα μάτια σας.
· Για το κάθισμα του παιδιού προτείνετε μια ειδική μπάλα ασκήσεων η οποία δεν επιτρέπει την χαλάρωση των μυών.
Θέση οδήγησης
· Ρυθμίστε την γωνία του καθίσματος ώστε να στηρίζει τη σπονδυλική σας στήλη.
· Φροντίστε η θέση η οποία έχετε να σας επιτρέπει να φτάνετε άνετα στα πετάλια και στο τιμόνι (τα άκρα ελαφρώς σε κάμψη).
Όρθια στάση του σώματος
· Κατανείμετε το βάρος σας ομοιόμορφα και στα δύο πόδια σας.
· Κρατήστε τους ώμους προς τα πίσω για να μπορέσει η σπονδυλική σας στήλη να διατηρήσει τα φυσιολογικά κυρτώματα της.
· Ισορροπείστε το σώμα σας στο κέντρο βάρους του, στη λεκάνη και το κατώτερο τμήμα της σπονδυλικής στήλης.
· Ο κορμός πρέπει να είναι κάθετα ευθύς.
Όταν κοιμάστε
· Αποφύγετε το μπρούμυτα , προτιμήστε το πλάι.
· Χρησιμοποιείτε μαξιλάρι το οποίο να προσαρμόζεται στις καμπύλες του αυχένα σας.
· Αποφύγετε τα πολύ μαλακά στρωματά.
· Όταν θέλετε να σηκωθείτε από το κρεβάτι γυρίστε στο πλάι , κατεβάστε τα πόδια και σηκωθείτε με τη βοήθεια των χεριών.
Οι παραπάνω συμβουλές αποτελούν πρότυπο σωστής στάσης του σώματος, όμως καθώς ο κάθε άνθρωπος χρειάζεται διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση, ζητείστε από τον φυσικοθεραπευτή ή το γιατρό σας, οδηγίες σχετικές με το πρόβλημα σας.
Η σημαντική βοήθεια του φυσικοθεραπευτή είναι να εκπαιδεύσει, μέσω των ασκήσεων ενδυνάμωσης και διόρθωσης, τον ασθενή ώστε αυτός να αποκτήσει τα σωστά κινητικά πρότυπα και τελικώς να είναι σε θέση υποσυνείδητα πλέον να καταλαμβάνει στην σωστή στάση.
* Ο Κος Σωτήρης Ηλ. Θεοδοσόπουλος είναι
ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ ? ΚΙΝΗΣΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ B.ch. ? cert MDT
ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ McKenzie
Δ/ΝΣΗ : Χατζημιχάλη Γιάνναρη 25 Ρέθυμνο- ΤΗΛ. 28310-20777
