Πρόγραμμα Προορισμών Αριστείας
- ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΓΙΑ ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
25/8/10
Ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ρεθύμνης κ. Γεώργ. Γιακουμάκης και το μέλος του Διοικητικού του Συμβουλίου κ. Όθ. Χριστουλάκης συμμετείχαν σε σύσκεψη ομάδας εργασίας που πραγματοποιήθηκε στο Ρέθυμνο, στις 25/8/2010, στα πλαίσια του «Προγράμματος Προορισμών Αριστείας» του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού.
Στόχος του «Προγράμματος Προορισμών Αριστείας» είναι η υλοποίηση των απαραιτήτων αλλαγών του τουριστικού προϊόντος και προφίλ για να πετύχει η Κρήτη βιώσιμο τουρισμό 12 μήνες το χρόνο.
Στην ομάδα εργασίας συμμετείχε κλιμάκιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, που πραγματοποιεί επίσκεψη στην Κρήτη, εκπρόσωποι του Κρητικού Συμφώνου Ποιότητας και των τουριστικών φορέων του Νομού.
Στη σύσκεψη αυτή οι εκπρόσωποι του Επιμελητηρίου Ρεθύμνης κατέθεσαν τις προτάσεις τους προκειμένου να συμπεριληφθούν στο υλικό που θα επεξεργαστούν οι εμπειρογνώμονες του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού.
Αναλυτικά, το κείμενο με τις προτάσεις του Επιμελητηρίου Ρεθύμνης έχει ως εξής:
Ο τουρισμός είναι αυτή τη στιγμή για την Κρήτη και γενικότερα για τη χώρα μας, ένας από τους ελάχιστους τομείς που μπορούν να παίξουν καταλυτικό ρόλο στην αντιμετώπιση της οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης. Απώτερος στόχος του στρατηγικού σχεδιασμού πρέπει να είναι η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και ο περιορισμός της εποχικότητας.
Βρισκόμαστε, αυτή την περίοδο, σε μία δύσκολη συγκυρία. Η προηγούμενη χρονιά άφησε για τον τουρισμό της Κρήτης αρνητικά πρόσημα στις αφίξεις και κυρίως στο συνάλλαγμα, απόρροια κατ? αρχήν της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν σήμερα, και η χρονιά που διανύουμε παρουσιάζεται χειρότερη από την προηγούμενη, όσον αφορά τόσο στις αφίξεις, όσο και το τουριστικό συνάλλαγμα.
Σήμερα στην Κρήτη η τουριστική περίοδος έχει περιοριστεί στους 5 ή 6 μήνες. Αντίθετα, βλέπουμε την Κύπρο να έχει πετύχει τουρισμό 12 μήνες. Το αποτέλεσμα αυτό είναι προϊόν μακροπρόθεσμης στοχευμένης συνεπούς πολιτικής, τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα.
Ας μη τα ρίχνουμε όλα στην διεθνή κρίση. Ας δούμε:
- γιατί η ανταγωνιστικότητα του τουρισμού μας διέρχεται κρίση;
- γιατί το προϊόν μας δεν είναι ανταγωνιστικό;
- μήπως γιατί χρειάζονται διαθρωτικές αλλαγές, τις οποίες κανείς δεν έχει τολμήσει;
- μήπως η προβολή της Κρήτης δεν είναι κατάλληλα στοχευμένη;
- μήπως γιατί δεν έχει ακολουθηθεί μια μακροχρόνια, συνεπής στρατηγική ανάπτυξης του τουρισμού με μεσο-μακροπρόθεσμους στόχους;
- μήπως γιατί αυτό που όλοι διακηρύσσουμε, συνέργεια και συνεργασία, Πολιτείας- Αυτοδιοίκησης – Παραγωγικών τάξεων, παραμένει μόνο σε επίπεδο εξαγγελιών;
Στα ερωτήματα αυτά δεν έχουν δοθεί απαντήσεις, και κυρίως δεν έχουν ληφθεί συγκεκριμένα μέτρα.
Μια τουριστική χώρα, όπως η Ελλάδα, θα έπρεπε, να εκπέμπει μια θετική και αισιόδοξη εικόνα στους δυνητικούς της επισκέπτες που καλούνται να επιλέξουν τον τόπο των διακοπών τους.
Όμως η σημερινή εικόνα μας είναι διαφορετική: Από τη μία ο διεθνής τύπος κάθε νέο από την Ελλάδα το κάνει πρωτοσέλιδο. Από την άλλη τα Ελληνικά ΜΜΕ αναπαράγουν μια δυσάρεστη και μίζερη εικόνα για τη χώρα μας. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η χώρα μας βρίσκεται σε μία δύσκολη καμπή, ότι αντιμετωπίζουμε ένα σοβαρό οικονομικό πρόβλημα.
Θα πρέπει, όμως, να βγούμε από τη νοοτροπία της μιζέριας, της γκρίνιας, του πεσιμισμού. Η οικονομία μας έχει ανάγκη τον τουρισμό.
Πρέπει όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας συνειδητοποιώντας τι σημαίνει προστατεύω τη βαριά βιομηχανία της χώρας.
Ήρθε η στιγμή να σχεδιάσουμε το μέλλον του τουρισμού μας, να σχεδιάσουμε τον τουρισμό των 12 μηνών και να προχωρήσουμε όλοι μαζί, Πολιτεία, αυτοδιοίκηση, επιχειρηματίες, σε συντονισμένη συνεργασία και συνέργειες.
Η Κρήτη ως τουριστικός προορισμός έχει παγιώσει ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία θα πρέπει και να υπερβεί με σκοπό να βελτιώσει το Brand Name της, να προσελκύσει τουρισμό υψηλότερου εισοδηματικού επιπέδου, και τελικά να πετύχει, κατά το δυνατόν, έναν βιώσιμο τουρισμό σε δωδεκάμηνη βάση.
Τα παγιωμένα αυτά χαρακτηριστικά μπορούν να συνοψιστούν κυρίως στα εξής:
1. Παγιωμένη ταυτότητα:
Λέγοντας «παγιωμένη ταυτότητα» εννοούμε την εικόνα που έχει επικρατήσει για την Κρήτη στην παγκόσμια τουριστική αγορά. Είναι η εικόνα ενός προορισμού ταυτισμένου με το μαζικό τουρισμό, τον ήλιο και τη θάλασσα, τις μεγάλες μονάδες και το all inclusive.
2. Προσβασιμότητα:
Η κατάσταση των πυλών εισόδου της Κρήτης, αεροδρομίων και λιμανιών δεν είναι ούτε η καλύτερη δυνατή, αλλά ούτε και εφάμιλλη άλλων ανταγωνιστικών προορισμών. Επίσης, το οδικό δίκτυο του νησιού ευρίσκεται σε άθλια κατάσταση με αποκορύφωμα τον περίφημο Βόρειο Οδικό της Άξονα, τον γνωστό ΒΟΑΚ, που εύστοχα έχει χαρακτηριστεί ως «καρμανιόλα». Ένας από τους λόγους που η ενδοχώρα της Κρήτης παραμένει ανεξερεύνητη και αναξιοποίητη είναι και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν επαρκείς οδικές υποδομές που να διευκολύνουν την πρόσβαση σ? αυτή.
3. Έλλειψη δικτύωσης επιχειρήσεων:
Οι τουριστικές επιχειρήσεις δεν φαίνεται να υποστηρίζουν τη μεταξύ τους δικτύωση και τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου και ανταγωνιστικού συνολικού προϊόντος. Στο πρόσφατο παρελθόν έχουν γίνει προσπάθειες για τη δημιουργία δικτυώσεων (clusters), εντούτοις δεν διαφαίνεται να υπάρχει ομοψυχία ανάμεσα στους ίδιους τους επιχειρηματίες, ούτως ώστε να υπάρξουν συντονισμένες ενέργειας για θέματα όχι μόνο προβολής των παρεχόμενων υπηρεσιών τους, αλλά και της από κοινού μείωσης του λειτουργικού του κόστους.
4.- Υποβάθμιση περιβάλλοντος:
Η τουριστική ανάπτυξη συνδέεται στενά με την ποιότητα του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων Στην Κρήτη, όπως άλλωστε στον περισσότερο κόσμο, υπάρχουν διαταραχές στις ισορροπίες των οικοσυστημάτων, αποτέλεσμα της υπερεκμετάλλευσης και εξάντλησης των φυσικών πόρων χωρίς κανένα μέτρο, με μοναδικό κριτήριο την τεχνολογική πρόοδο και την – άμεσα συνδεδεμένη με την αύξηση της κατανάλωσης – άνοδο του βιοτικού επιπέδου.
Έχουμε το πλεονέκτημα η Κρήτη να προσφέρεται για επίσκεψη από κάθε μορφής δυνητικό επισκέπτη, μιας και διαθέτει ποικίλους και πολυδιάστατους πόλους έλξης.
Για μπορέσουμε να το πετύχουμε, πρέπει να αξιοποιήσουμε όλο το εύρος των δυνατοτήτων της, τα πολιτιστικά μνημεία, τον φυσικό πλούτο, την παράδοση, την Κρητική διατροφή, όπως επίσης και το ανθρώπινο στοιχείο, τη φιλοξενία και τη ζεστασιά των ανθρώπων. Ειδικότερα απαιτούνται:
1.- Δημιουργία Νέας Ταυτότητας:
Εκτός από την παγιωμένη ταυτότητα της Κρήτης ως προορισμού ήλιου και θάλασσας, θα πρέπει να δημιουργήσουμε μια νέα ταυτότητα εστιασμένη στα άλλα συγκριτικά πλεονεκτήματα του νησιού και σε ένα πλέγμα εναλλακτικών δραστηριοτήτων για τους επισκέπτες του.
Η Κρήτη διαθέτει μοναδικά χαρακτηριστικά (έντονα σύνθετο και διαφοροποιημένο φυσικό αλλά και ανθρωπογενές περιβάλλον, πολιτισμό, γαστρονομία κλπ), χαρακτηριστικά που θα της επέτρεπαν, παράλληλα με το μαζικό τουρισμό, να αναπτύξει και τουρισμό επιπέδου, εστιασμένου σε εναλλακτικές μορφές, όπως ο τουρισμός ευεξίας, ο αγροτουρισμός, ο θρησκευτικός, ο φυσιολατρικός, ο αθλητικός, ο συνεδριακός κ.α.
2.- Βελτίωση υποδομών:
Η βελτίωση των συγκοινωνιακών υποδομών (αεροπορικών ? λιμενικών εγκαταστάσεων, ΒΟΑΚ, επαρχιακού και αστικού οδικού δικτύου), αλλά και των υποδομών ύδρευσης, αποχέτευσης, διάθεσης απορριμμάτων είναι απαραίτητη.
3.- Δημιουργία δικτύων (clusters):
Η δικτύωση τουριστικών και όχι μόνο επιχειρήσεων για την από κοινού προώθηση και προσφορά ολοκληρωμένου τουριστικού προϊόντος κρίνεται απολύτως απαραίτητη.
4.- Προστασία και αναβάθμιση του περιβάλλοντος:
Είναι απαραίτητη η δημιουργία σημαντικών γεωγραφικών ενοτήτων που θα μπορούν να αποτελέσουν πόλους τουριστικής έλξης, η προστασία και ανάδειξη των ήδη υπαρχόντων και η αναγέννηση του πρόσφατα καταστραφέντος φοινικοδάσους της Λίμνης του Πρέβελη. Γενικότερα, είναι απαραίτητη η συντονισμένη και συνεχής προσπάθεια για την βελτίωση της περιβαλλοντικής ποιότητας.
Οι ομάδες στόχοι, στις οποίες κατ αρχήν θα πρέπει να απευθυνθούμε για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, είναι άτομα 3ης ηλικίας, νέοι – οι σχολικές εκδρομές αποτελούν έναν προνομιακό τομέα, ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (π.χ. ΑΜΕΑ), στα πλαίσια ειδικών Ευρωπαϊκών προγραμμάτων κοινωνικού τουρισμού.
Το τελευταίο διάστημα ζούμε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία που έχει δρομολογήσει μια ανταγωνίστρια χώρα της Μεσογείου, η Ισπανία. Αναφέρομαι στο επιδοτούμενο πρόγραμμα Europe Senior Tourism, που αφορά τουρίστες άνω των 55 ετών και υλοποιείται στην εκτός τουριστικής αιχμής περίοδο. Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει ολοκληρωμένα πακέτα διακοπών με χαμηλό κόστος και υποστηρίζεται από τις αρχές της Ισπανίας.
Θα μπορούσαν, επίσης, να αξιοποιηθούν τα χιλιάδες, μοναδικά σπήλαια που διαθέτει η Κρήτη (γνωστά μόνο στους ειδικούς), τη στιγμή που, για παράδειγμα, στη Γαλλία, εκατοντάδες χιλιάδες άτομα ασχολούνται με την ερασιτεχνική σπηλαιολογία και πραγματοποιούν επισκέψεις σε σπήλαια προορισμών του εξωτερικού.
Η πολιτεία πρέπει να συνδράμει με την έρευνα, μέσω των Γραφείων ΕΟΤ Εξωτερικού, των εξειδικευμένων δυνατοτήτων που παρέχει κάθε τουριστική αγορά, με τη στήριξη της ενημέρωσης, προβολής και την καθιέρωση των προγραμμάτων στις αγορές του εξωτερικού, με τη χορήγηση επιδομάτων εργασίας, αντί ανεργίας, για να διατηρηθούν ανοιχτές κάποιες εποχιακές επιχειρήσεις, και γενικότερα με την έμπρακτη υποστήριξη των προσπαθειών της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
Πρέπει όλοι μαζί, Κράτος, Αυτοδιοίκηση, φορείς, επιχειρηματίες να συμβάλλουμε στην κοινή προσπάθεια, ώστε να προχωρήσουμε όλοι μαζί, να αναλάβουμε πρωτοβουλίες, να προτείνουμε μέτρα, να χαράξουμε μία μακροπρόθεσμη στρατηγική για τον τουρισμό της Κρήτης μας.
